Doğa Alarm Veriyor: Son 60 Yılda, Van Gölü’nün Üç Katı Göl Kurudu

İnsanlığın her şeyi çok tüketiminin bütün doğayı etkilediği üzere gölleri de olumsuz etkilediğine işaret eden Dr Erol Kesici Bunun en önemli nedeni çok su tüketen yanlış tarım siyasetleri neredeyse yüzde 80’i Sularımızın atık alanı olarak kullanılması kirlilik Suyun doğal döngüsünün yani gölün beslenmesinde değeri büyük olan derelerin önlerine baraj gölet HES su şişeleme tesislerinin sistemsiz bir halde yapılmasıdır dedi

Göllerin etrafındaki yasal ve yasal olmayan kuyularla yer altı sularının çekilmesinin de değerli bir sorun olduğunu belirten Dr Kesici Ayrıca su kaynaklarına olumsuz tesirleri düşünülmeden kurulan balık çiftlikleri ve tarım alanı kazanmak için yapılan kurutmalar Göllerin sularının temizlenmesinde tesirleri olan kıyı kısımlarına dolgu ile yol konut sanayi vb yapılaşma için yapılan müdahalelerle ormansızlaşmayla başlayan iklim değişiklikleri ve suların düzeyinin azalmasıyla artan buharlaşma ve bataklık alanların oluşmasını hızlandırmıştır diye konuştu

Kuruyan ve kurutulan doğal göllerin milyonlarca yıl öncesinden insanların bu cins müdahaleleri olmadan son yüz yıla kadar içerisinde bulunan canlı tipleri ve ekolojik etrafıyla geldiğini belirten Dr Kesici Göllerin yıllık su bütçelerinin çeşitli nedenlerle korunmaması son 50 yıl içerisinde adeta iflas etmesine sebep olmuştur Kirlilik ülkemizdeki en kıymetli tatlı su kaynaklarımız göller sulak alanlar ve onların sürekliliğini paklığını sağlayan canlıların yaşamalarına fırsat vermemesi göl sularını kullanılmaz hale getirmiştir dedi

Türkiye’de irili ufaklı 200’e yakın sulak alan bulunduğunu söyleyen Dr Kesici Bunların neredeyse tamamı muhafaza altına alınmasına ve Ramsar Alanı Ulusal Kıymete Haiz Sulak Alanı Mahalli Ehemmiyete Haiz Sulak Alanı olarak da memleketler arası ve ulusal müdafaa statülerine sahip olmasına karşın yalnızca Göller Yöresi’ndeki Burdur ili hudutları dahilinde 60 yıl öncesinde 15 doğal gölün varlığından bahsedilirken bugün sayı 5’e inmiştir Kalanlar da başta kuraklık olmak üzere türlü insan tesirleriyle karşı karşıyadır diye konuştu

Dr Erol Kesici Türkiye’de son 60 yılda kuruyan kurutulan kuruma ve kirlilik tehdidi altındaki gölleri şöyle sıraladı

• Akşehir Gölü (Konya): Türkiye’nin 5’inci büyük tatlısu gölü iken 2008 yılında büsbütün kurudu ve coğrafyadan silindi. 

• Amik Gölü (Hatay): Zirai verimliliği çok yüksek kalın alüvyonal toprak katmanı elde edilmesi için ve çiftçilere dağıtmak için 1974 yılında tamamlanmış olan kurutma süreci sonucunda göl kurutuldu. 

• Antalya’da Avlan Gölü tarım alanı kazanmak gayesiyle 1974 yılında kurutuldu, lakin tekrar su tutulmaya başlanıldı. 

• Çakal Gölü kuruma tehlikesinde. Yamansaz çöplük halinde bataklıklaştı, kurumakta. Kara Göl, Avlan gölü üzere tıpkı maksatla kurutuldu. 

• Antalya’da Manay, Kestel, Müren, Küçük Göl, Kırkpınar (Sarı Göl), Nohut, İmecik, Girdev, Keklicek, Genceli gölleri kurudu. Akgöl (Burdur) kurudu. Gölcük Gölü kurudu.

Eber Gölü Afyon Konya bataklığa dönüştü ve kurumakta Meke Gölü Karaman kirlilik ve yer altı sularının azalması nedeniyle büsbütün kurudu Konya’da Kulu Düden Ereğli Sazlıkları Akgöl Yunak büsbütün kurudu Konya’da Hotamış Gölü ve Uyuz Göl bataklık halinde tedbir alınmazsa büsbütün kuruyacak Aksaray’da Eşmekaya Gölü Turna Gölü Sülüklü Gölü Akgöl ve Bezirci Gölü etrafındaki arazi Eşmekaya Sazlığı olarak bilinir ve 5 göl kurumaktadır Türkiye’nin en büyük doğal tatlısu gölü olan Beyşehir Gölü çok su kullanımı kirlilik üzere nedenlerle ortalama su düzeyi 26 metreden 3 4 metreye kadar düştü ve kuruma döneminde

Kırşehir’de Seyfe Gölü kurudu Mogan Gölü Gölbaşı ve Eymir Gölü Ankara çok kirlilik ve yapılaşmanın baskısı altında Sivas’ta Kaz ve Kellah gölleri kurudu Gümüşhane’de Tabansız Göl kurutuldu İznik Gölü çok su alımları ve kirlilik nedeniyle kuruma sürecinde Sapanca Gölü’nü besleyen bütün derelerin su şişeleme şirketleri tarafından kullanılması su kaynaklarının göle ulaşamaması kirlilik yapılaşma endüstride ve ziraî sulama gayeli olarak korunmadan kullanım nedeniyle kuruma sürecinde

İstanbul’da Büyükçekmece Gölü su kapasitesinin neredeyse yüzde 25’ini kaybetmekte çok kirlilik ve yapılaşma tehdidi altında Terkos Gölü yapılaşma baskısı ve tehdidi altında Küçükçekmece Gölü içme suyu özelliğini büsbütün yitirmiş olup çok su alımları kirlilik ve yapılaşma nedeniyle doğal göl özelliği yok olmuştur Uluabat Apolyont Gölü çok kirlilik ve yapılaşma nedeniyle bataklıklaşma tehdidi altında

Bursa’da Yay Gölbaşı gölleri büsbütün kurudu Adana’da Akyatan Gölü drenaj kanallarından gelen tatlı su ve otlardan ötürü Karataş Tuzla Göl ise kirlilik nedenleriyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya Acı Göl Afyonkarahisar Denizli büyük kısmı kurudu kurutuldu Kızılırmak sulak alanı kuruma ve kirlilik tehdidi altında Balıkesir Manyas Kuş Gölü kirlilik ve kuruma tehdidinde Denizli Beylerli Gölü kurudu İzmir Gediz Deltası Kayseri Sultan Sazlığı Burdur Gölü kirlilik ve kuruma tehlikesi altında Kars Kuyucak Gölü Burdur’da Pınarbaşı Bayındır Çavdır Çanaklı Karaevli Yarışlı Heybeli Kestel gölleri kurudu Burdur’da Karataş Gölhisar ve Ulupınar gölleri kuruma tehdidi döneminde Tuz Gölü Ankara Konya Aksaray kuruma ve kirlilik tehlikesinde Manisa’da Marmara Gölü Aydın’da Bafa Gölü Isparta’da Kovada gölleri kirlilik ve kuruma sürecinde Aydın’da Azap Gölü kurudu Isparta’da Eğirdir Gölü çok önemli kuruma devrinde tedbir alınmazsa kuruyacak