Adalet Bakanı Gül, Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcı olduğunu belirterek, “Tüm bireyleri, kurumları bağlar ve kararlarının gereği yapılır.” dedi.
Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, bakanlığının 2021 bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Sözlerine başlarken Azerbaycan’da sevindirici gelişmeler olduğunu tabir eden Gül, Ermenistan’ın insanlık dışı savaş hatalarını kınadı.
Gül, Türkiye’nin hukuk sistemiyle ilgili çabucak hemen ortak mevzuların lisana getirildiğini belirterek, Türkiye’de hukuk sisteminin dört dörtlük olduğunun, hiçbir sorun bulunmadığının söylenemeyeceğini tabir etti. Bunun hiçbir vakit olmadığını söyleyen Gül, değerli işler yapmalarına rağmen yapılacak daha birçok iş bulunduğunu bildirdi.
Yasama, yürütme ve yargının bağımsızlığına işaret eden Gül, kendilerinin de “Böyle karar olamaz” dedikleri, hiçbir biçimde münasebetini göremedikleri kararlar olabildiğini lisana getirdi. Bunların, çözülmesi gereken meseleler bulunduğunu gösterdiğini belirten Gül, fakat total bir yaklaşımla bütün yargı sistemine haksızlık yapmanın hakikat olmadığını söyledi.
Gül, 15 Temmuz gecesi bütün partilerin Meclis’te milletin iradesini koruduğunu, birebir gece cuntacılar hakkında yakalama kararı çıkaran yargının da hukuku ve Anayasa’yı ortadan kaldırmak isteyen darbecilere karşı rüştünü ispatladığını lisana getirdi.
Gül, “Bu, AK Parti’nin değil, ülkemizin yargısı. Münasebetiyle oraya vereceğimiz ziyan, elbetteki ülkemize ziyandır. Bunu yaparken en başta yargı mensuplarının hukuku muhafazası, en titiz formda olması gerekir. Elbette bu da gerçek.” dedi.
Milletvekillerinin neden kimi yargı mensupları hakkında süreç yapılmadığına yönelik tenkitlerine değinen Gül, Yargıçlar ve Savcılar Şurasının (HSK) idari bir kurum olduğunu, yargı kurumu olmadığını vurguladı. Yargının verdiği kararlar üzerine HSK “Sana soruşturma açıyorum” derse buna itiraz edilmesi gerektiğini belirten Gül, çünkü hakim ve savcıların korkusuzca karar vermesi gerektiğini söyledi.
Adalet Bakanının bir yargı mensubuyla ilgili soruşturma açılması talimatı verme yetkisi bulunmadığını tabir eden Gül, “Verilen yahut verilmeyen bir kararla ilgili yargısal bir tasarrufta bulunamayız.” diye konuştu.
Gül, kimi milletvekillerinin “Sanki bir İskandinav ülkesini anlatıyorsunuz” dediğini belirterek şöyle devam etti:
“Hangi İskandinav ülkesinde parlamento bombalandı? Hangi ülkede seçilmiş Cumhurbaşkanına, ailesine silahlar, F-16’lar yöneltildi? Hangi ülkede yargı mensuplarının üçte biri bir gecede ihraç edildi? Bunlar sistem içinde mi kalsaydı? Hangi ülkede sırtını terör örgütüne dayayan bir siyasal anlayış var? Hangi ülkede dağda istismara, şiddete uğramış çocukları için anneler bir siyasi partinin önünde oturuyor? Türkiye, bu kadar terörle uğraş eden bir ülke olarak, bu kadar ağır bir formda demokrasiyi, hukuku ayakta tutmaya çalışan bir süreçteyiz. Bizim için tek pusula vardır, Anayasa’dır, hukuktur. Anayasa’yı ortadan kaldırmak için darbe yapma teşebbüsünde bulunanların bile yargılandığı mahkemede, Anayasa, hukuk ve vicdan çerçevesinde yargılanmalarını, adaletin tecelli etmesini istiyoruz.”
Gül, Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcı olduğunun altını çizerek, “Tüm bireyleri, kurumları bağlar ve kararlarının gereği yapılır. Yürüyen bir dava sürecinde, hele Adalet Bakanı olarak kelam ve telkinde bulunmak benim inandığım hukuka ters. Lakin elbette mahkeme kararlarına uyulması Anayasa’nın amir kararıdır ve mahkemelerden beklenen de budur. Hasebiyle bu bahiste, bunun aksi tarafta bir kıymetlendirmemiz kelam konusu değildir.” diye konuştu.
Anayasa Mahkemesine kişisel başvuruyu AK Parti’nin getirdiğini belirten Gül, adalet uygulanırken kim olduğuna bakılmadan hakkın gereğinin yapılması gerektiğini söz etti. Gül, “Kararına katılırsınız, katılmazsınız, Anayasa Mahkemesinin beğenmediğimiz birçok kararı var ancak kararın bağlayıcılığı konusunda elbette mevzu nettir.” dedi.
Gül, Türkiye’de 2017’de yüzde 42 olan tutuklama oranının bugün yüzde 16,98 olduğuna dikkati çekerek, bu oranın Avrupa’daki birtakım ülkelerin altında bulunduğunu söyledi ve tutuklamanın istisna olmasına çok değer verdiklerini tabir etti.
Komisyonda, AİHM’in Türkiye ile ilgili çok ihlal kararı verdiği istikametinde değerlendirmelerde bulunulduğunu lisana getiren Gül, Türkiye’de hukuk sisteminde verilen bir kararın yüksek mahkemeden, Anayasa Mahkemesinden ve AİHM’den dönmesi halinde gereğinin yapıldığını bildirdi.
Gül, 2012’den itibaren AİHM’de Türkiye ile ilgili 70 bin 495 müracaatın sonuçlandığını, 820 ihlal kararı verildiğini, ihlal oranının yüzde 1,16 olduğunu söyledi, ihlal kararlarıyla ilgili Avrupa Kurulu ortalamasının yüzde 2,15 olduğunu tabir etti.
AİHM’in, 47 ülkeye ait verdiği kararların yüzde 38’inde adil yargılama hakkının ihlal edildiğine hükmettiğini anlatan Gül, bu oranın İtalya için yüzde 64, Fransa için 63, Almanya için 51, Türkiye için ise yüzde 32 olduğuna dikkati çekti.
Gül, AİHM’in ihlal kararlarına münasebet gösterdiği birçok hususun partisinin iktidarı devrinde çözüldüğünü, AİHM’in ihlal kararlarının birçoğunun bu reformlardan evvelki periyotlarla ilgili olduğunu bildirdi. Bakan Gül, “Ama hepsi bir bütündür, hepsi kendi yanlışımızdır. Bunların hiç yaşanmaması lazım. Kaldı ki terörle çabadan kaynaklanan 1990’lı yılların tazminatları olduğunu da tabir etmek gerekiyor.” dedi.
Yakın vakitte cezaevleri ve adliyeler için işçi desteği yapacaklarını söyleyen Gül, hususun Cumhurbaşkanlığında imza evresinde bulunduğunu bildirdi.
Yürüyen davalarla ilgili görüş bildiremeyeceğini, bunun yargı sürecini etkileyebileceğini lisana getiren Gül, İnsan Hakları Aksiyon Planı’nın da pandemi süreci nedeniyle biraz geciktiğini lakin teknik çalışmaların bitmesinin akabinde kamuoyuna açıklanacağını belirtti.
Bakan Gül, “belli bölgeye yargısal ayrımcılık” savına ait soru üzerine, toplumun her kesitine yönelik hakkın tecelli etmesinin herkesin ortak dileği olduğunu, bir kişinin lisanından, kıyafetinden, inancından ya da inanmamasından dolayı ayrımcılığa tabi tutulmasının asla kabul edilemeyeceğini söyledi.
Gül, “O bölgede değerli haklar verilmiştir. Bu bir lütuf değil, devletin misyonuydu. Orada bölge halkını türel olarak gasbeden, tehdit altında bırakan PKK sorunu var, PKK sıkıntısıyla da en güçlü biçimde gayretimizi sürdüreceğiz. Bizim nazarımızda 83 milyon vatandaşımız, herkes eşit vatandaştır. Bunun örselenmesini asla kabul edemeyiz. Ayrımcılık, ikili yargılama argümanının kabulü asla mümkün değildir.” dedi.
Yargının siyasallaştırılması ve araçsallaştırılmasına karşı çıkmak gerektiğini vurgulayan Gül, yargıyı siyasallaştıran ve araç olarak kulanan zihniyetin asla kabul edilemeyeceğini bildirdi.
Lekelenmeme hakkına ait soruya karşılık Gül, yargının siyasal, ideolojik ve şahsî hasımlıklara araç kılınmasının asla kabul edilemeyeceğini, lekelenmeme hakkına ait çalışmaların bu nedenle başlatıldığını söyledi.
Gül, şöyle konuştu:
“Lekelenmeme hakkıyla genel, soyut, temelsiz ihbar ver şikayetlerin hiçbir biçimde dikkate alınmaması sağlandı. Aksi takdirde kim olursa olsun savcı önüne gelen şikayette, bu kadar da olmaz dese bile onu kuşkulu yapıyor, soruşturmaya kaydediyordu. Yarın rastgele bir müracaatında, takipsizlik kararı çıksa bile terör örgütü üyeliğinden hakkında soruşturma açılmış fakat takipsizlik almış. Kusura bakma artık kayıtlara girmiş oluyor ancak bu uygulamayla kişi hiçbir biçimde kuşkulu olmuyor. Kapısına, meskenine, iş yerine polis gitmiyor. Lekelenmeme hakkı kapsamında 1 Ocak 2020’den bu yana 167 bin 719 ihbar belgesi açılmış, 116 bin 170’inde soruşturma yapılmasına yer olmadığına karar verilmiş. Yargı, soyut ve genel tabirlere karşı 116 bin vatandaşı sisteme dahil etmeden korumuş, lekelenmesini önlemiştir.”
FETÖ ile ilgisi olmayanların suçlandığına yönelik teze ait soruya karşılık Gül, bu örgütle uğraşın en aktif yolunun işin sulandırılmaması olduğunu tabir etti. Hatalı ile suçsuzun ayrılmasının herkesin ortak beklentisi olduğunu lisana getiren Gül, FETÖ ile gayrette farklı uygulamaların asla mümkün olmadığını bildirdi. Gül, “Bu hususta temel yaklaşım, FETÖ ile ilgisi olmayan ya da gerçek suçlularla suçsuzların ayırt edilmesi. Bizim de dileğimiz o. Yargının da tüm uğraşının bu olduğu açıktır.” dedi.
Gül, HSK Lideri olarak bir hakim hakkında resen inceleme başlatma yetkisinin bulunmadığını belirtti.
Kadın yargı mensuplarının sayısına ait değerlendirmeye karşılık Gül, 2002’de toplam hakim ve savcılar içinde bayan oranının yüzde 19,7 olduğunu, bu oranın şu an yüzde 36,1’e çıktığını, 7 bin 889 bayan hakim ve savcı bulunduğunu lisana getirdi. Gül, bu mesleklerde bayanlara yönelik kotaları da partisinin kaldırdığını vurguladı.
Bakan Gül, Dünya Hukuk Üstünlüğü Endeksi’nde Türkiye’nin yeriyle ilgili soruya cevap verirken, endeksin ABD Barolar Birliğince hazırlandığını belirtti. Gül, şunları kaydetti:
“Elbette benim için en büyük endeks kalbimdir. En yeterli endeks insanın kendisi, Türk toplumunun endeksidir. Benim için filan endeks şu bu… Elbette biz memleketler arası toplumun bir kesimiyiz. Bunlar bizim için çok kıymetli, pahalı bir kriter. Lakin kelam konusu endeks uzman görüşü ve anketlere dayanıyor, görüşlerin kimlerden alındığı muhakkak değil. Uzmanların isimleri, hangi bilimsel metodların uygulandığı muhakkak değil. İçe kapanık bir formülle belirleniyor. Şimdi en temel insani gereksinimlerin bile karşılanmadığı ülkeler Türkiye’nin önünde gösterilmiş. Ben dört dörtlüktür demiyorum. Bu husustaki tenkitleri olumlu karşılıyorum, değerlendiriyorum ancak bu konuyla alakalı yargı hepimizin yargısı. Hasebiyle bu hususta birtakım olumsuz örnekler üzerinden yargıya bir haksızlığın yanlış olacağını düşünüyorum.”
Abdulhamit Gül, gözaltında bulunanlarla tutuklu ve mahkumlara kaba muameleye asla müsaade edilmeyeceğini, bu bireylerin devletin hukukuna emanet olduğunu söyledi.
Cezaevlerinin kalabalık olduğuna yönelik savların sorulduğu Gül, bunun, yeni tip koronavirüs salgını önlemleri kapsamında Sıhhat Bakanlığının tavsiyesiyle nakillerin ertelenmesinden kaynaklandığını, ceza hadlerinin artırılmasının da kalabalığa sebep olduğunu söz etti.
Gül, boşanan anne babaların çocuklarına yönelik icra kararlarına ait soruyu yanıtlarken, “Özellikle çocuğunu göremeyen ebeveyn harç ödeyerek icraya başvuruyordu. Biz kendi çocuğunu görmek için neden harç ödesin yaklaşımındayız. Maliye ile de görüşmelerimizi yaptık. Kendi çocuğunu harçsız görmesi, harcın kaldırılması konusunda çalışıyoruz. Bu hususu hangi ünite yapsın. Olağan icradan alınacak fakat bir halde mahkeme kararına nazaran, çocuk babada, anne görmek istiyor. Göstermeyince ne olacak, ihtilafı kim çözecek? Şu an icrada, icradan alalım, hangi sistem olacak? İlgili bakanlıklarla kıymetlendirme olmuştu. Bu konu netleşmiş oldu. Teknik tekliflerimizi takdire sunacağız.” dedi.
Gül, bayana yönelik şiddet hariç olmak üzere aile arabuluculuğuna ait çalışma bulunduğunu lisana getirdi.
Abdulhamit Gül, nafakaya yönelik çalışmaya ait soruya, “tüm görüşlerin değerlendirildiğini lakin bayanların aleyhine bir adımın destekçisi olmayacakları” karşılığını verdi. Gül, “Nafaka konusunda bir değişiklik olacaksa yasal bir düzenleme gerekiyor. Bunun yeri de Meclis’tir. Bakanlığımızın şu kadar yıl olsun diye bir fikri asla yok. Bu hususta her kısmın farklı görüşleri var. Bunların hepsi bedellendiriliyor. Kimin hangi kanaati, niyeti var. Teknik çalışma yapılıyor fakat ne olursa olsun bu hususta bayanların aleyhine hiçbir faaliyetin, hiçbir adımın hükümet, parti ve bakanlık olarak destekçisi olamayız.” diye konuştu.
Gül, bayana yönelik gerek fiili gerekse dijital ortamda gerçekleştirilen ısrarlı takibe ait cezaların artırılması gerektiğine inandıklarını, bu hususta caydırıcı öbür teklifleri de beklediklerini belirtti.
Görüşmelerin tamamlanmasının akabinde Adalet Bakanlığı ve bağlı kurumların 2021 yılı bütçesi kurulda kabul edildi. Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen irtibata geçiniz.
Haberin Tamamı İçin:
