Bilim insanları Venüs atmosferinde fosfin bulunmasının mümkün ihtimalleri kıymetlendirdi. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden Sara Seager “Bu şaşırtan ve ani bir keşif. Venüs’ün atmosferindeki hayat imkanlarına dair ileri araştırmaların önünü açacak” tabirini kullandı.
Independent Türkçe’de yer alan habere nazaran, çalışmaya dahil olan ve olmayan, çeşitli kurumlardan bilim insanlarının Venüs’teki fosfine yönelik görüşlerini New York Times ile paylaştı.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) gezegen bilimcisi ve yeni makalenin muharriri Sara Seager, “Bu şaşırtan ve ani bir keşif. Venüs’ün atmosferindeki ömür imkanlarına dair ileri araştırmaların önünü açacak” dedi.
Georgetown Üniversitesi’nden gezegen bilimcisi Sarah Stewart Johnson da diğer yıldızların yörüngesinde bulunan gezegenlerin atmosferlerine yönelik araştırmalara atıfta bulundu ve şunları söyledi:
NASA yöneticisi Jim Bridenstine ise Twitter hesabından yeni keşfi yorumladı ve ‘Venüs’e öncelik verme vakti geldi’ diye yazdı.
Venüs bulutlarındaki ömür mümkünlüğünü uzun müddettir gündeme getiren ancak çalışmaya dahil olmayan bir öteki gezegen bilimci David Grinspoon da “Çalışmanın takip edilmesi gerek” dedi ve ekledi:“Ama bu, uzaylı biyosferini gösteren birinci müşahede olabilir. Üstelik tüm kozmostaki bize en yakın gezegende…”
Fosfin hangi süreçlerden meydana gelebilir?
Kimyagerler fosfini çoklukla bir piramitle tanım ediyor: Üç hidrojen atomunun bağlandığı zirvede bulunan bir fostor atomu. NASA’nın uzay aracı Cassini işte bu kimyasalı Jüpiter ve Satürn atmosferlerinde keşfetti.
Harvard Üniversitesi’nden moleküler astrofizikçi Clara Sousa-Silva’ya nazaran bu ortamlarda fosfin oluşumu için hayat gerekli değil. Zira buralardaki muazzam ısı ve basınç, fosfor ve hidrojen atomlarını sıkıştırarak kelam konusu molekülü oluşturabilir.
Ancak araştırmacılar, Dünya ve Venüs üzere daha küçük ve kayalık gezegenlerde bol iktarda fosfini bu yolla üretecek kâfi güç olmadığını söylüyor. Bununla birlikte fosfin üretiminde tesirli bir faktör var: Anaerobik hayat, yani oksijen kullanmayan mikrobiyal organizmalar.
Aynı vakitte makalenin muharrirlerinden biri olan Dr. Sousa-Silva bu nedenle, “Söyleyebileceğimiz kadarıyla bu cins dünyalarda fosfini yalnızca ömür ortaya çıkarabilir” sözlerini kullandı.
Peki fosfin biyolojik kaynaklı olmak zorunda mı?
Keşfin gerisindeki takım, fosfinin kaynağı ve bol ölçüde bulunmasıyla ilgili farklı açıklamaları test etmek için bir yıl boyunca çalıştı. Çalışmanın sonucunda Venüs ortamını bilgisayar simülasyonlarında tekrar canlandırdı.
Makalenin muharrirlerinden ve MIT’den biyokimyager William Bains, “Işık fosfini daima parçalıyor. Bu yüzden onu daima yenilemelisiniz” dedi.
Araştırmacıların oluşturduğu modellere nazaran volkanik aktivite yahut şimşekler, bu daima yok olan fosfinden daha fazlasını eklemede kâfi olamaz. Fakat canlılar, bu gazı gereğince yayabilir.
Dr. Brains, “Yaşam dışındaki tüm mümkün fosfin kaynaklarının üzerini çizdik” diye konuştu.
Öte yandan, öbür gezegen bilimciler, fosfinin biyolojik kaynaklı olmama ihtimalinin gözardı edilemeyeceğini söylüyor.
Kaliforniya’daki Salk Enstitüsü’nden biyolog Gerald Joyce, “Çoğunlukla birebir muharrirlerin lisana getirdiği evvelki spekülasyonlara karşın bu, biyo-imza olarak kabul edilemez” sözlerini kullandı.
Pennsylvania Eyalet Üniversitesi’nde gezegensel yaşanabilirlik konusunda uzman James Kasting de benzeri bir ihtarda bulundu:
Gezegen bilimciler gezegendeki fosfinin kaynağına dair fikir birliğine şimdi varamasa da bu bulgu, ömür arayışında “Dünya’nın ikizi” diye nitelenen komşu gezegene gereken değerin verilip verilmediğinin sorgulanmasını sağladı.
