Meseleye bir de yaşlıların açısından bakıyoruz.
Koronavirüs salgını sebebiyle toplumsal izolasyon başladığı günden beri bilhassa yaşlı insanların bu yeni duruma adapte olmadığı açıkça görülüyor.
65 yaş üstüne getirilen sokağa çıkma yasağı bile risk kümesinin sokağa çıkmasına mahzur olmadı. Pek çok belediye banklara bariyer koydu, şerit yahut tel çekti; hatta bankları yerinden söküp götürdü. Polisler kimlik denetimi yapmaya başladı. Bu tedbirler de onları durdurmaya yetmedi.
Risk kümesinde olmadığı halde konutta oturan gençler, yaşlıların bu davranışlarına mana veremiyor haliyle. Pekala yaşlılar neden sokaklarda olma konusunda bu kadar ısrarcılar?
Bazı yaşlılar muhtemelen yaşlı olduklarının farkında değil.
Tıpkı çocukken 30'lu yaşlardakileri çok yaşlı görüp 30'lara yaklaşınca fikrimizin değişmesi üzere, bulunduğumuz yaşları o kadar da yaşlı bulmama algısı ilerleyen yaşlarda da devam ediyor.
O kadar çok olay, karışıklık görmüşler ki; bu salgını gözlerinde bizler üzere büyütemiyorlar.
Bizim de gördüğümüz terör, sarsıntı, siyasi olayların kaç kat fazlasını gören ve önemli zorluklar çekmiş bir kuşaktan bahsediyoruz.
Genç yaşımızda çoğumuz telaş bozukluğu ve gibisi ruhsal durumlarla savaşırken, bir de ilerleyen yılları düşünmek lazım.
Bir istisna olmadıkça herkesin psikolojisi on yıl öncesine nazaran daha bozuk oluyor. Yaş aldıkça dertlerimiz ve kaygılarımız de büyüyor. Ruhsal sorunları olan beşerler için birden fazla vakit dışarıda olmak adeta bir kaçış.
Dünyada yaşıtları refah içinde rahat bir ömür sürerken bizde yaşlı ve emeklilerin durumu ortada.
Bunun sebepleri uzun uzun tartışılabilir lakin ülkemizde yaşlıların değerli bir kısmı kıt kanaat geçiniyor ve hala gayret içinde.
Yine dünyanın pek çok ülkesinde yaşlılar için özel merkezler, etkinlikler varken bizde durum ortada.
Günlük yaşlı bakım merkezleri; yaşlıların hem kaliteli vakit geçirmesini, hem de toplumsallaşmasını sağlıyor. Bu merkezler huzur konutu üzere değil, yalnızca gündüzleri açık olan yerler. Bazen unutuyor olsak da toplumsallaşmak küçük çocuklardan yaşlılara tüm insanların muhtaçlığı.
Tıpkı Çin'deki karantina boşanmaları üzere emeklilik boşanmaları da yaygın bir kavram.
Yıllarca tıpkı rutine devam eden çiftler, bilhassa erkeğin emekli olup meskende kalmaya başlamasından sonra uyuşmazlık yaşıyor. Bu uyuşmazlıklar kimi vakit boşanmayla sonuçlanırken, çoğunlukla günü dışarıda geçiren yaşlılar eski rutinlerini bozmadan muahede yoluna gidiyorlar.
İşin bir öbür boyutunda ise toplumda istenmemek, fazlalık olarak hissettirilmek var.
Pek çok yaşlı, bilhassa eşini kaybetmişse açık açık yahut ima halinde tabir edilerek istenmiyor. Kendi çocukları ile yaşayan yaşlıların kıymetli bir kısmı günlerini dışarıda geçirmek zorunda bırakılıyor. Bayanlar ekseriyetle konut işlerine ve çocuk bakımına yardımcı oldukları için sorun yok lakin bilhassa yaşlı erkeklerin eşlerini kaybedince tekrar evlenmesinin değerli nedenlerinden biri bu.
Tüm bunların içinde en kıymetlisi de yalnızlık tahminen de.
Evinde yalnız olan herkes alışverişini ve şahsî işlerini kendisi halletmek zorunda. Ayrıyeten dediğimiz üzere toplumsallaşmak çok büyük bir gereksinim ve insanlara uzun yıllar uzunluğu kemikleşmiş alışkanlıklarını bir anda değiştirmelerini söylemek pek de kolay değil. Yaşlı beşerler sokağa çıkıp hayata karışmak ve alıştıkları üzere toplumun bir kesimi olmak istiyorlar.
Cehalet ve umursamazlık bir yana, işin bu istikametini de düşünmek gerekebilir.
Siz ne düşünüyorsunuz?
