Bu hissi hepiniz biliyorsunuz.
Yatarsınız, uykuya dalmak üzereyken o da ne? Kendinizi düşünüzde yüksek bir yerden ya da merdiven basamağından düşerken bulursunuz. Ama bu düşüşten kurtulmanız, kendinizi kurtarmanız gerekiyor. Lakin başaramadınız ve BUM! Panik oldunuz ve süratli bir atakla kendinizi uyandırmayı seçtiniz; yatağınızda meczup üzere sıçradınız.
Yaşayıp yaşamadığınızı denetim edin. Yaşıyorsanız tebrik ederiz. Parıltı topu üzere bir ‘’hypnic jerk’’ünüz oldu. Güle güle kullanın.
Peki bu düşme hissinin kökeni ve temel nedeni ne?
‘’Hypnic jerk’' sizi uyanıklıktan uykuya geçiren bir düzenek olarak tanımlanıyor.
Çoğumuzun başına gelen hayli bu doğal olayda uykuya dalmaya çalışıp bunu dolaylı bir yoldan meydana getiriyorsunuz. Bu durum uykuya dalmanın birinci evresi olarak da biliniyor.
Bu sıçrama, beyin hücrelerinizdeki iletimin aksaması sonucunda, vücudunuz uyanıklıktan uykuya geçerken meydana gelir.
Uykuya daldığımızda beden sıcaklığının düşer, kaslar gevşemeye başlar. Beyin, beden üzerindeki denetimini yitirmesi sonucunda süratli bir halde uyanıklığı sağlamak için bu yolu seçer.
İnsanların yaklaşık %70’i uyku başlangıcında ''hypnic jerk'' yaşıyor.
Hypnic jerk, sıcak bir cisme elimizi koyup ansızın çekmemizdeki refleks hissini yaşatabilir.
Zaten bu durum beynin şuurlu kısmının bir sonucu değil. Büsbütün içgüdüsel bir reaksiyon.
‘’Hypnic jerk’’ tıp literatüründe bir hastalık olarak kabul görmüyor. Lakin daima olarak bu durumu yaşıyorsanız öteki bir medikal sorunun belirtisi olabilir.
Eğer son vakitlerde anksiyete, yorgunluk, gerilim, uyku azlığı ve kafein kullanımınız arttıysa bu hissi yaşamanız daha muhtemel.
Neden bu durumlar karşısında ''hypnic jerk'' yaşadığınızı kısaca anlatalım:
Eğer çok yorgunsanız bedeniniz bir anda uykuya geçmeye çalışıyor. Ancak beyniniz bu kısa mühlet içerisinde kas hakimiyetini düzgün bir biçimde sağlayamadığı için size bir manzara verip kaslarınızı ani bir halde kasıp gevşetmenizin kolay yolunu gösteriyor. Siz bu gevşemeyi dış dünyaya ''sıçrama'' olarak yansıtıyorsunuz.
Evrimsel olarak bu durumu ele alırsak: Hayatta kalmak için bedenimizin adapte olduğu bir refleks
İlkel devirde ağaç doruklarında uyumak zorunda kalan primatlar düşüp ziyan görmemek için daima kendilerini kontrol altında tutuyorlardı. Uyumaya kalktıklarında ani rahatlama durumu ağaçtan düşme mümkünlüğü artacaktı. Bu türlü bir durumda hayatta kalmak için kaslar ani tepki verecek biçimde beyin kendini adapte etti. Bu formda bedeni ani düşme ve yaralanmaya karşı korudu. Bir mühlet sonra bu özellik kuşaklar boyunca aktarılarak günümüzde bize miras kaldı.
Tabii bu durum bir teori olarak kalmaya devam ediyor. Ama bizi düşünmeye itebilir.
