Ekonominin yüzde 6 büyüdüğü 2019'un son çeyreğinde işsizlik artmaya devam etti. Aralık 2019'da işsizlik yüzde 13,7'ye, genç işsizliği ise yüzde 25'e yükseldi. Uzmanlara nazaran, tüketim odaklı büyüme işsizliğe deva olmuyor.
DW Türkçe'den Aram Erkin Duran'ın haberine nazaran, 2019'un birinci üç çeyreğinde yaşanan ekonomik küçülme akabinde son çeyrekte iktisat yüzde 6 büyüme kaydetti. Lakin bu büyüme işsizliğe deva olmadı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Aralık 2019 devri iş gücü istatistiklerine nazaran, Kasım 2019'da yüzde 13,3 olan işsizlik oranı, Aralık'ta yüzde 13,7'ye çıktı. İşsiz sayısı ise geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran 92 bin kişi artarak 4 milyon 394 bin bireye ulaştı.
İstihdam oranı geçen yılın tıpkı devrine nazaran azaldı
TÜİK datalarına nazaran, istihdam edilenlerin sayısı 2019 yılı Aralık periyodunda, bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran 3 bin kişi artarak 27 milyon 658 bin kişi olurken, istihdam oranı ise 0,7 puanlık azalış ile yüzde 44,7 oldu. Aralık ayında, istihdam edilenlerin sayısı tarım bölümünde 225 bin, inşaat bölümünde 119 bin kişi azalırken, sanayi kesiminde 225 bin, hizmet dalında ise 122 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin yüzde 16,5'i tarım, yüzde 20,6'sı sanayi, yüzde 5,4'ü inşaat, yüzde 57,5'i ise hizmet kesiminde yer aldı.
İşgücü ise 2019 yılı Aralık periyodunda bir evvelki yılın birebir devrine nazaran 95 bin kişi artarak 32 milyon 52 bin kişi olurken, işgücüne katılma oranı ise 0,6 puanlık azalış ile yüzde 51,8'e geriledi.
“Kaybedilen istihdamın geri gelememesi üzere bir sorun var”
Ekonomist Mustafa Sönmez'e nazaran, Aralık 2019 istihdam ve işsizlik datalarının bir evvelki ay olan Kasım ayına nazaran düzgünleşme göstermesi bekleniyordu. Lakin Sönmez, son çeyrekteki yüzde 6'lık büyümenin işsizliği teğet geçtiğine işaret etti. Sönmez, “Ekonominin 2019'un ikinci yarısı sonrasında toparlanması ve büyüme trendine girildiği savlarına karşın, işsizlikte bir düzgünleşme görülmedi” dedi. Bir evvelki yıla nazaran, yani Aralık 2018 devrine nazaran de işsizlikte önemli bir artış gözlemlendiğini kaydeden Sönmez, büyümenin işsizlik oranına yansımaması hakkında şöyle konuştu:
Genç işsizlik oranı 25,4'e yükseldi
İşsizlik bilgilerinde en çarpıcı sonuç ise, son yıllarda büyük bir süratle artan genç işsizlikte kendini gösterdi. 15-24 yaş kümesini kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran 0,5 puan arttı ve yüzde 25'e çıktı. Ne eğitimde ne de istihdamda olan gençlerin oranı ise bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran 0,5 puanlık artışla yüzde 25,4 düzeyine yükseldi. Bir diğer deyişle TÜİK datalarına nazaran, Türkiye'de 15-24 yaş ortası çalışabilir her dört gençten biri işsiz durumda.
1 milyon genç iş sahibi olmamasına karşın işsiz sayılmıyor
TÜİK bilgilerine nazaran, 876 bin üniversite mezunu işsizin yanında, 1 milyon 39 bin üniversite mezunu da iş bulma ümidini kaybettiği, eğitime devam ettiği ya da konut işleriyle meşgul olduğu üzere münasebetlerle iş gücü içerisinde sayılmadı. Hasebiyle bu 1 milyon 39 bin genç, iş sahibi olmamalarına karşın, TÜİK'e nazaran 'işsiz' de sayılmıyor.
Genç İşsizler Platformu Sözcüsü Dr. M. Murat Kubilay, TÜİK ve İŞKUR bilgileri baz alındığında, Türkiye'de 15-34 yaş kümesinde 2 milyon 609 bin gencin işsiz olduğunu söylüyor. Bu yaş kümesindeki genç işsiz sayısının İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'dan sonra Türkiye'nin beşinci büyük vilayet nüfusunu oluşturacak seviyeye geldiğini tabir eden Kubilay, daha dikkat alımlı olanın ise iş gücü dışında bırakılan üniversite mezunu sayısının sırf 1 yılda 200 bin artarak rekor kırması olduğunu kaydediyor.
İşsizlik yanında işsiz kalma mühleti de uzuyor
TÜİK bilgilerine nazaran, 15-29 yaş kümesinde ne eğitim alan ne de rastgele bir halde çalışan yahut staj gören genç sayısı 5 milyon 171 bine ulaşmış durumda. İşsiz sayısındaki artışa ek olarak, işsiz kalma mühletinin de giderek uzaması dikkat çekiyor.
İŞKUR bilgilerine nazaran bir yıldan fazla müddettir iş arayan 15-34 yaş ortası genç sayısının son 1 yılda 162 binden 444 bine çıktığını belirten Murat Kubilay, şöyle konuşuyor: “Tüm bunları hesap ettiğimizde, Türkiye'de gençlerin yüzde 29,2'si hem ekonomik faaliyetlere katkı veremiyor hem de eğitim yahut staj yoluyla kendini geliştiremiyor. Krizden evvelki ekonomik sistem de işsizliği azaltmazken, kriz ile birlikte genç işsizlik uygunca üste çıktı.”
