Türk askerinin İdlib'de amaç alınmasının akabinde, NATO'nun muhtemel bir savaş durumunda '5.madde' kapsamında Türkiye'ye askeri takviye verip vermeyeceği tartışma konusu oldu.
İdlib'de 33 askerimizin şehit olmasının akabinde Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ile görüştüğü açıklandı. Görüşmede NATO’nun İdlib’deki gelişmelere ait nasıl devreye gireceği ve rejimin taarruzlarına karşı alınabilecek tedbirlerin ele alındığı öğrenildi.
Stoltenberg hücumlara son verilmesi davetinde bulundu
Görüşmenin akabinde NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Suriye rejimi ve destekçisi Rusya’nın İdlib’deki hücumlarını kınadı. Stoltenberg, açıklamasında ataklara son vermeleri davetinde bulundu.
Türkiye'nin Suriye'de gaye alınması karşısında 5'inci maddeyi işletilebilir mi?
Saldırı sonrasında, NATO üyesi ülkelerin korunması için müdahaleyi içeren Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 5'inci hususu yeninden gündeme geldi.
Peki ittifak, üyesi Türkiye'nin askeri varlığının Suriye'de maksat alınması karşısında 5'inci maddeyi işletebilir mi? Muahede ne diyor?
“Saldırı tüm müttefik ülkelere yapılmış sayılır”
Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 5'inci unsuru şöyle:
“Taraflar, Kuzey Amerika'da yahut Avrupa'da içlerinden bir yahut daha birçoklarına yöneltilecek silahlı bir hücumun hepsine yöneltilmiş bir atak olarak değerlendirileceği ve şayet bu türlü bir taarruz olursa BM Yasası'nın 51. Hususunda tanınan ferdi ya da toplu öz savunma hakkını kullanarak, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için kişisel olarak ve başkaları ile birlikte, silahlı kuvvet kullanımı da dahil olmak üzere gerekli görülen aksiyonlarda bulunarak atağa uğrayan taraf ya da taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır.
Böylesi rastgele bir hücum ve bunun sonucu olarak alınan bütün tedbirler derhal Güvenlik Konseyi'ne bildirilecektir. Güvenlik Kurulu, memleketler arası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli tedbirleri aldığı vakit, bu tedbirlere son verilecektir.”
Peki hangi şartlarda mümkün müdahale mümkün?
Antlaşmanın 6'ıncı unsurunda ise mümkün müdahalenin, hücumun meydana geldiği bölgeye işaret edilerek hangi şartlarda mümkün olduğu açıklanıyor:
“Madde 5 açısından, taraflardan bir ya da daha birçoklarına karşı silahlı atak, aşağıdakileri de kapsar: – Tarafların Avrupa ya da Kuzey Amerika'daki topraklarına, Fransa'nın Cezayir bölgesine, Türkiye topraklarına yahut taraflardan rastgele birinin egemenliği altında olan ve Yengeç Dönencesi'nin kuzeyinde yer alan adalara yapılan silahlı taarruz; – Bu topraklarda ya da bu toprakların üzerindeki hava alanında bulunan, ya da Antlaşma'nın yürürlüğe girdiği tarihte taraflardan rastgele birinin işgal kuvvetlerinin üslenmiş bulunduğu rastgele bir Avrupa toprağında yahut Akdeniz'de, ya da Yengeç Dönencesi'nin kuzeyindeki Kuzey Atlantik bölgesinde bulunan tarafların rastgele birine ilişkin kuvvetlere, gemilere, ya da uçaklara yapılan silahlı taarruz.”
