Yozgat’ta doğdu, köy okulunda binbir zahmetle okudu, internetin olmadığı köyünde kendi kendine kağıt kalemle kodlama öğrendi. Mars’a gönderilen keşif aracını tasarlayan şirketin müsabakasına proje gönderdi, yapay zekâ geliştirdi. Köy köy gezerek kız çocuklarına ilham kaynağı olmaya çalışan 19 yaşındaki Elif Eda Güneş ile tanışın.
Henüz 19 yaşındaki Elif Eda Güneş Yozgat’ın Çayıralan ilçesine bağlı Curali Köyü’nde, okuma yazma bilmeyen bir anne ve çiftçi bir babanın çocuğu olarak doğdu.
Bilgisayarı olmadan kodlama öğrendi, yazılım dünyasına adım attı. Tamamen kendi eforuyla yazılım yaparak Mars için keşif aracı tasarlayan şirketin müsabakalarına proje gönderen Ancha Space Uzay teknolojileri grubuna dahil oldu.
“Köyümüzdeki hiçbir bayan kendi haklarının şuurunda değildi.”
Kodlama yapan kız çocuklarına ilham vermesi için İstanbul'daki “Kabına Sığmayanlar” aktifliğine davet edilen Güneş, hikayesini, amaçlarını ve hayallerini Hürriyet'ten Elif Ergu'ya anlattı.
“Curali nasıl bir yer? Orada büyümüşsün…”
Elif Eda Güneş: Doğduğum köyde genç yoktu. Arkadaşım yoktu. Zira gençler gidiyordu köyden. Daima yaşı büyük insanları gözlemleyerek büyüdüm. İki ablam var. Birleştirilmiş bir sınıfta okudum ilkokulu. Annem okuma yazma bilmiyordu. Ben anneme ve birkaç bayana da okuma yazma öğrettim. Babam çiftçi.
“Olanaksızlıklar içinden nasıl çıktın?”
Elif Eda Güneş: Ben insanları gözlemlemenin talih olduğunu düşünüyorum. Şu an kadın haklarını savunuyorsam o denli bir köyde doğduğum içindir. Zira köyümüzde yaşayan hiçbir bayan kendi haklarının şuurunda değildi. Birden fazla şiddete uğruyordu. Ben bunları görüp artık değişmesi gerektiğini düşündüm. Ailem okumamı istiyordu lakin okuyup öğretmen, hemşire, hekim olmamı istiyorlardı. Annem hâlâ “O kadar yola gidiyorsun hemşire olsaydın” diyor.
“Kağıt kalemle kodlama öğrendim”
“Bilgisayarın olmadan nasıl kodlama öğrendin?”
Elif Eda Güneş: Ben okulun ötesinde hayal kurdum. Daima dünyayı değiştirmeyi hayal ettim. Meskenin çatısına çıkar yıldızlara bakardım. Cihanı tanımaya çalışırdım. 13 yaşına kadar hiç bilgisayarım olmamıştı. Köyde internet de olmadığı için büsbütün kağıt kalemle kodlama öğrenmiştim. İlçeye gidip pdf belgeler çıkarıp, kağıt kalemle kodlamayı büsbütün kendim öğrenmiştim. 8’inci sınıfta çok çalıştım. Zira bahtımı değiştirecek şeyin çalışmak olduğunu biliyordum. Çalıştım ve Kayseri’de okul kazandım.
“Yalnız mı kaldın Kayseri’de?”
Elif Eda Güneş: Evet yalnız okudum. 9’uncu sınıftayken Kayseri Üniversitesi’ne gidip kimya laboratuvarına girmek istediğimi söyledim.
“Ne yaptın orada?”
Elif Eda Güneş: O laboratuvara gidip geldim, beni aldılar. 1 ay bana orada paklık yaptırdılar, çay taşıdım. Sonra aygıtları öğrendim. Yapılanları izledim. Telefonum olunca araştırmaya başladım. İnternette NASA’dan astrofizikçi Umut Yıldız Hoca’ya ulaştım. Mars’a insansız keşif aracı yapan takımın projeleri için takımlar oluşturuluyordu gençlerden. Ancha Space’e katılmak için 6 defa mektup yazdım. Ve beni kabul ettiler.
Elif Eda Güneş, 2 yıl evvel Ancha Space grubuna nasıl dahil olduğunu bir görüntüde anlaşmıştı.
“Nasıl bir takımdı? Neler yaptınız?”
Elif Eda Güneş: Hayatım değişti. Avrupa Uzay Vakfı tarafından düzenlenen European Rover Challenge yarışına yeni teknolojiler geliştirmek için girdik. Türk grup olarak 17 bireydik. 15’i erkek öğrenci, Türkiye’nin farklı vilayetlerinden gelen lise ve üniversite öğrencileri. Gruba girerek yazılımla tanıştım. 65 grup ortasından 38’inci olduk. Benim için çok öğretici oldu. Yurtdışına gidemedim lakin Kayseri’den yazılımı yaptım. Günde 4 saat uyudum. Müsabakaya katıldık. Tıpkı vakitte Kayseri’deki Teknopark’ta bir teşebbüs şirketine girdim.
“Kelebek tesiri yaratmak istiyorum”
“Sonra gruptan ayrıldın”
Elif Eda Güneş: Üniversite imtihanına gireceğim. Ve ben öteki şeyler yapmak istedim. Zira yaşadıklarım olağan değil. Ben çocuklara bakınca kendi çocukluğumu görüyorum. Teknopark’taki teşebbüs ortamında proje yaptım. Acil Elektrot Hareket Sistemi geliştirdim. Yapay zekayla ilgili, saklı buzlanmaya karşı acil ihtar sistemi.
“Nereden aklına geldi?”
Elif Eda Güneş: Kaza geçirmiştim. Baktım neredeyse gidecektik, kaza geçirince “Bu olmamalıydı” dedim. Ben girişimcilikle ilgili bulduğum her eğitime katıldım.
“Kelebek tesiri yaratmak istiyorum”
“Ne yapmak istiyorsun, neyi hedefliyorsun?”
Elif Eda Güneş: Hedefim çok sayıda çocuğa ve gence ulaşmak. Ben çocuklara yönelik kuluçka merkezleri açmak istiyorum. Köy okullarını geziyorum. Kayseri ve Yozgat’taki tüm okulları gezdim. Okullarda erkekler hayallerini aktarıyor, kızlar isimlerini bile söylerken çekiniyor. Bu beni çok üzüyor. Kelebek tesiri yaratmak, yeterli bir rol model olmak istiyorum. Hastanelerin onkoloji kısımlarında çocukları ziyaret ediyor, oralarda müşahedeler yapıyorum.
“Neden onkoloji?”
Elif Eda Güneş: Sağlık alanında proje geliştirmeye çalışıyorum. Tıp kitaplarını okuyorum. Onkoloji çok ilgimi çekiyor. EKG aygıtları tam doğruyu söylemiyor. “Daha yeterli ne yapabiliriz?” diye araştırıyorum. Ben 11 yaşındayken büyük bir dehşet yaşadık. Bana yanlış teşhis konuldu, lösemi olduğum söylendi. Sonra olmadığım anlaşıldı. O yüzden çok çalışmak istiyorum bu alanda.
“Ne okumak istiyorsun üniversitede?”
Elif Eda Güneş: Matematik okumak istiyorum. Her şey matematikle ilişkili. Yapay zekayla ilgili çalışmak istiyorum.
