Marketler üzerine yapılan bir araştırmada koronavirüs salgını sonrası fiyat artışları incelendi. Buna nazaran fiyatı en çok artan kırmızı et oldu. Raporda fiyat artışlarının perakendecilerden çok üreticilerden kaynaklandığı belirtildi.
Merkez bankaları piyasaları kurtarmak için arkası arkasına paketler açıklarken, insanların virüsün ekonomik tesirini en çok hissettiği yer ise marketler.
FiyatSor kurucusu Can Vardas, Bloomberg HT için hazırladığı fiyat tahlili raporundaTürkiye’deki marketlerde fiyatları inceledi. Raporda salgının market fiyatları üzerindeki tesirinin perakendecilerden çok üreticilerden kaynaklandığına dikkat çekiliyor.
Böyle günlerde perakendeciler fiyat artışının temel kaynağı olarak görülürken, Türkiye’nin en büyük perakendecisinin net kar oranının %3 olduğunu belirten Vardas, tedarikçilerden gelen fiyat artışına perakendecinin edebileceği tesirin %3’ten daha fazla olamayacağının altını çiziyor.
Ürünlerdeki fiyat artış listesi:
Bu devirde perakendeciler tarafından dikkat edilmesi gereken en hassas sorunun tedarikçilerinden gelen fiyat artışının, maliyet artışı temelli mi yoksa fırsatçılıktan mı kaynaklandığını anlamak.
“En fazla artış kırmızı ette”
Rapora nazaran %13,57 ile en büyük artış dana sote ve bunu takiben başka kırmızı et kümesi eserlerin fiyatında yaşanıyor. Bunun sebebi ise et ithalatının durdurulmasından sonra üreticilerin kademeli olarak fiyatları üst çekmesi.
Virüs önlemleri dahilinde hayvan pazarlarının kapanmasıyla, yüksek üretim kapasitesine ilişkin firmaların fiyatları belirleme konusunda daha belirleyici olmaya başladığı belirtiliyor.
Tavuk eserleri içinde birebir sürecin yaşandığının altı çiziliyor. Maliyeti talep yüklü belirlenen tavuk eserlerinde, panik ile talebin artması üreticilere maliyet artışı yapma imkanı sağlıyor.
“Bakliyat fiyatları artabilir”
Raporda yurt dışından tedarik ettiğimiz ve yurtiçi üretimi olmayan besin eserlerinde fiyat artışları olması beklenen bir durum olarak nitelendiriliyor. Küresel talep oluşan ve Türkiye’nin ithal etmek zorunda olduğu eser kümelerinde sert fiyat artışlarının yaşanabileceği vurgulanıyor. İnsanların bakliyat alırken, indirim marketlerindeki ithal eserleri daha çok tercih ettiğinin de altı çiziliyor.
Salgın nedeniyle dünyada yaşanan talep fazlasının, bakliyat eserlerinin ithalat maliyetlerini arttıracağını söyleyen Vardas, “Bugüne kadar fiyat artışı yapmamış olan indirim marketlerinin yakın vakitte %20-25 düzeyinde fiyat arttırmasını bekliyoruz” dedi.
Perakendeciler şu an 2,5-3 aylık pirinç ve bakliyatın Türkiye’deki meskenlerde stok olarak durduğunu bildiriyor.
“İndirim marketleri salgının yayılımını artıracaktır”
Normal vakitlerde kampanya eserlerinin satılması için tasarlanmamış marketlerde kampanya vakti çok bir yığılma olduğunu belirten Vardas, birçok kişinin eserleri ucuz fiyattan almak için saatlerce sıkışık biçimde sıra beklediğini ve istedikleri eseri bulmak için 6 metrekarelik bir alanda onlarca beşerle yarıştığını vurguladı.
“Şanslı olanlar kimse dokunmadan istediği eseri alıp, mağazadan uzaklaşabilir. Büyük bir kısmımız şanslı olanlardan olmayacağız” diyen Vardas, “Daha evvelden planlanmış alımları, elde stokları olduğunu biliyoruz ama bu türlü günlerden geçerken iki ay bu eserleri depolarında bekletip daha sonra satabilecek güçte olduklarını düşünüyorum” diye ekledi.
