Barajlarda son 10 yılın en makûs ekim ayı doluluk tablosunun yaşandığına dikkat çeken uzmanlar, gidişatın doğal kaynaklı afete dönüşme riski taşıdığı ihtarında bulundular. Su Siyasetleri Derneği Lideri Yıldız, “Kovid-19 önlemleri üzere, gerekirse genelgeler yayınlayarak, otomobil ve halı yıkama üzere hoyratlıklara son verilmeli” dedi.
Son 50 yılın en sıcak ekim ayını geride bırakırken, ekim ayı Türkiye ortalama sıcaklık bedeli 15.2’den 18.4 düzeyine çıktı. Sıcaklık artışı da en çok Marmara Bölgesi’ndeki yağışları etkiledi. İstanbul’daki barajların su düzeyi yüzde 28’e kadar düştü.
Milliyet’ten Mert İnan’ın haberine nazaran, barajlarda son 10 yılın en makus ekim ayı doluluk tablosunun yaşandığına dikkat çeken uzmanlar, gidişatın doğal kaynaklı afete dönüşme riski taşıdığı ihtarında bulundular.
En fazla azalma Marmara’da
Ekim ayında ortalama sıcaklıklar yalnızca Lüleburgaz, Bilecik, Iğdır, Batman, Birecik etraflarında mevsim normalleri civarında gerçekleşirken, öteki bölgelerde ortalama 3-4 derece yüksek seyretti. Öte yandan Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün yayımladığı son bilgiler de tarımsal kuraklık riskinin kapıyı çalmak üzere olduğunu ortaya koydu.
1 Ekim 2019-30 Eylül 2020 periyodunu kapsayan tarım yılı yağış raporuna nazaran, son 1 yılda ziraî yağışlarda geçen yıla nazaran yüzde 18 azalma oldu. Raporda “Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu haricinde öbür bölgelerimizde olağanın altında yağış kaydedildi, en fazla azalma ise yüzde 16 azalma ile Marmara Bölgesi’nde gerçekleşti” denildi.
‘İklimimiz yarı kurak oldu’
İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Orhan Şen, “Türkiye, Akdeniz ikliminden yarı kurak iklime geçiş yaptı. Yarı kurak iklimde bahar ayları kısalır, bir aylık döneme düşer. Yazları kavuran sıcakların olduğu, kışların ılık ve kurak geçtiği periyotlara şahit olmaya devam edeceğiz. Kış devri de daha ılık ve kurak geçeceğinden İstanbul özelinde önümüzdeki bahar aylarında su külfeti gündeme gelir. 2020 sonuna kadar kuraklık devam ederse, 2021’de ziraî eser ve su kaynakları konusunda zelzele yaşama riskimiz var” diye konuştu.
Şen, “Anadolu’da da kuraklık yaşanıyor. Hızlı nüfus artışı, sera gazı salınımı, betonlaşma, karbondioksit gazındaki artış atmosferin ısı istikrarını olumsuz etkiledi. İstanbul’da 15 derece olması gereken ekim ortalaması 19 dereceye ulaştı. Gökdelenler, asfalt yollar ve yeşil bu tablonun öteki nedeni. Türkiye’nin 1985 – 2035 yılları ortasında 2 derece sıcaklık artışı kelam konusu. Atmosfere salınan sera gazı emisyonlarının yüzde 25’i ABD kaynaklı. ABD Lideri Biden, global iklim krizine karşı Paris Antlaşması’nın uygulanmasından yana hal alacağını deklare etti” dedi.
‘İstanbul sünger üzere ve gidişat güzel değil’
Devlet Su İşleri (DSİ) Eski Daire Lider Yardımcısı ve Su Siyasetleri Derneği Lideri Dursun Yıldız da şunları söyledi:
“Kuraklık tablosu telaş verici. Melen Barajı acilen tamamlanıp, hizmete girmeliydi. Belli ki projenin 5 yıldan evvel bitmesi çok güç. Kuraklık devam ederse, önümüzdeki yaz su düzeyleri tabana vuracak. Melen Bölgesi de kuraklıktan nasibini alıyor. Kovid-19 önlemleri üzere, gerekirse genelgeler yayınlayarak, otomobil ve halı yıkama üzere hoyratlıklara son verilmeli. Bulaşık, çamaşır yıkarken suyu çok dikkatli tüketmeliyiz. Şebekelerdeki su kaybı süratle yüzde 10’a düşürülmeli. Kente su temin eden barajların toplam kapasitesi 750 milyon metreküp. Sonuç prestijiyle en az 350 milyon metreküp su açığı Melen ve Yeşilçay’dan gideriliyor. Lakin kuraklık devam ederse, Melen de deva olmaz. Sonrasında Sakarya Irmağı gündeme gelecek. Bu formda sıfırı tüketeceğiz. İstanbul’un su idaresi kuraklık ve zelzele riskine nazaran ele alınmalı. Megakentte her 5 yıllık dönemde fazladan 150 milyon metreküp su gerekiyor. İstanbul sünger üzere ve gidişat yeterli değil.”
