Geçtiğimiz günlerde toplumsal medyada viral olan, haber sitelerinde ve hatta gazetelerde kendine yer bulmuş kimi haberler gerçeği yansıtmıyor fakat birinci etapta hepimiz bunun aksisi olduğunu düşündük.
Gelin, bu haberler neymiş ve işin aslı nasılmış daima birlikte görelim.
Detaylara geçmeden, bir evvelki içeriğimizi de şöyle bırakalım
Teyit.org işbirliği ile…
1. “Melih Gökçek devrinde dikilen ağaçların Mansur Yavaş devrinde kuruduğu iddiası”
Eski Ankara Büyükşehir Belediyesi Lideri Melih Gökçek, toplumsal medyada paylaştığı kimi gönderilerde, kendi devrinde dikilen ağaçların, Mansur Yavaş periyodunda 16 ay içinde kuruduğunu tez etti. Bu gönderilerden yalnız biri yaklaşık 6 bin defa beğenildi.
Ancak tez hakikat değil. Malazgirt Bulvarı’nda bulunan ağaçlar Mansur Yavaş periyodunda değil, 2016’da kurumaya başlamış.
Kurumanın temel sebebi ise, ağaçların dikildiği alandaki toprağın altında asfalt bulunması ve köklerin gelişememesi.
Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin peyzaj ve etraf düzenlemeleri işlerinden sorumlu Anfa’nın, Malazgirt Bulvarı’ndaki ağaçlarla ilgili açıklamasına nazaran, 2019 Haziran ayında yapılan hafriyatta, 2014 yılında dikim yapılan ağaçların dikildiği alandaki toprağın altında asfalt bulunduğu ortaya çıktı. Hatta bölgede ağaçlarla beton bariyer ortasındaki aralık, birtakım yerlerde 1,5 metreye kadar düşüyordu.
Yani olağanda kentsel alanlara uygunluğu ve dayanıklılığı ile bilinen bu ağaçların yerinde kâfi toprak yoktu. Ağaçların betonların ortasına ve asfaltın üzerine dikildiği için, vakit içinde kurumuş olması oldukça doğal. Gerçekten kuruma, 2016 yılının sonbaharı itibariyle başlamış.
Kısacası ağaçların kurumasının sebebi, ağaçların vaktiyle toprak yerine beton yere dikilmesi ve köklerinin genişleyememesi. Sonuç olarak sav hakikat değil. Malazgirt Bulvarı’ndaki ağaçların kimilerinin kurduğu hakikat, ancak kuruma Mansur Yavaş devrinde değil, 2016’da başlamış.
Link
2. “Fotoğrafın sprey D vitamini kutusunda satılan el dezenfektanını gösterdiği iddiası”
Sosyal medyada New Life markalı sprey D vitaminleri ambalajlarının içinde el dezenfektanı satıldığı argüman edildi. Twitter üzerinden paylaşılan görsellerdeki vitamin spreylerinin üzerinde, ‘el dezenfektanıdır’ ibaresi yer alıyordu.
Ancak sav gerçek değil. Fotoğrafta yer alan el dezenfektanı, üzerinde sprey D vitaminlerinin tanıtımının yer aldığı bir eşantiyon.
Sekiz yıl öncesine ilişkin promosyon eserleri, vaktiyle yalnız hekim ve eczacılara dağıtılmış.
New Life yetkilisi, Teyit'e görseldeki dezenfektanın sekiz yıl öncesine ilişkin bir promosyon eseri olduğunu belirtti. Yetkili el dezenfektanının üzerine yerleştirilen D vitamini spreylerinin reklamlarının, dağıtılan promosyon eserlerle ilgisi olmadığını, eserin Nano Ditamin 3’ü tanıtmak hedefiyle yapılmış bir eşantiyondan ibaret olduğunu da söz etti. Ayrıyeten tanıtımın üzerinde görülen eserin ambalajının sekiz yıl öncesiyle birtakım farklılıklar olduğu da görülüyor.
Firmanın pazarlama müdürü de dezenfektanın uzun yıllar evvel hazırlanıp dağıtıldığını belirtti. Promosyon eserlerin, yalnız tabip ve eczacılara dağıtıldığının altın çizen yetkili, eserlerin son tüketiciye sunulmadığını da vurguladı.
Sonuç olarak fotoğrafta el dezenfektanı lisan altı sprey D vitaminini tanıtmak için sekiz yıl öncesinde dağıtılan bir promosyon eseri.
Link
3. “Lübnan’daki patlamayı IŞİD'in üstlendiği iddiası”
Sosyal medyada paylaşılan ve Yeni Akit, ABC Gazetesi, Gazete Manifesto üzere internet sitelerinde yer alan bir teze nazaran, 4 Ağustos 2020’de Lübnan’ın başşehri Beyrut’ta meydana gelen patlamayı, IŞİD üstlendi.
Ancak IŞİD'in Beyrut'taki patlamayı üstlendiği argümanı gerçek değil. Husus hakkındaki kaynak haber, teyit edilmediği gerekçesiyle geri çekildi.
5 Ağustos 2020 tarihi itibariyle patlamanın kesin nedeni bilinmiyor. Lübnanlı yetkililer, olayın taarruz değil, güvenlik tedbirlerinin savsaklanmasından kaynaklı bir kaza olduğunu söz ediyor.
Başkent Beyrut’ta meydana gelen patlamanın nedeni şimdi bilinmese de, yetkililerden gelen açıklamalar olayın kaza olabileceği ihtimalini güçlendiriyor. Lübnan Başbakanı Hasan Diyab mevzu hakkında yaptığı açıklamada patlamanın meydana geldiği liman bölgesinde yaklaşık 2 bin 750 ton amonyum nitratın güvenlik tedbirleri alınmadan depolandığını ve patlamaya bu unsurun yol açmış olabileceğini tabir etti.
Aşırılık yanlısı silahlı kümeler hakkında çalışmalar yapan SITE Intelligence Group isimli kuruluşun yöneticisi Rita Katz, Twitter’da yaptığı paylaşımda patlamanın çevrimiçi IŞİD kümelerinde sevinçle karşılandığını söyledi. IŞİD, 2015 yılında Lübnan’ı bir kere maksat almış ve taarruzlarda en az 43 kişi hayatını kaybetmişti. O devir örgütten yapılan açıklamalar ve Lübnanlı yetkililerin delilleri, olayın IŞİD tarafından gerçekleştirildiğine ışık tutmuştu. Fakat 4 Ağustos 2020’de meydana gelen patlamanın, IŞİD’le ilgisini gösteren bir ispat şimdilik yok.
Link
4. “Suriyelilerin araçlarına fiyatsız vize muayenesi yapıldığı iddiası”
“Suriyeli araçlara fiyatsız vize muayenesi yapılıyor” başlıklı haberde, Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde yapılan düzenlemeyle Türkiye’de bulunan Suriye tescilli araçların muayenelerinin TÜVTÜRK muayene istasyonlarında 15 Nisan tarihinden itibaren yapılmaya başladığı öne sürülmüş.
Muayene fiyatı için 0,00 TL yazan, 28 Nisan 2020 tarihli bir araç muayene raporuna dayandırılan argüman, birtakım mahallî haber sitelerinde de yer almış.
Ancak argüman hakikat değil. TÜVTÜRK istasyonlarında her araç sahibinden tıpkı fiyat alınıyor. Argümana destek gösterilen doküman de, herkes için geçerli fiyatsız tekrar muayenesi raporu.
Suriye plakalı araçlara fiyatsız muayene yapılmadığı üzere Suriyelilerin sahip olduğu yerli plakalara sahip araçlar için de farklı bir uygulama kelam konusu değil.
TÜVTÜRK yayınladığı duyuruda, yalnızca tescil edilmiş Suriye plakalı araçların muayenesinin yapılacağını belirtmiş. Araçların ülkeye giriş tarihinden itibaren birinci muayenelerinde, gecikme bedeli alınmayacağı ve borç sorgulaması yapılmayacağı; devamındaki muayenelere geç gelinmesi halinde ise yapılacağı tabir edilmiş.
Yine birebir duyuruda Suriye plakalı araçların muayene için getirmesi gereken evraklar de belirtilmiş. Yabancı tanıtma evrakı ya da süreksiz muhafaza kimlik evrakı, araç tescil dokümanı, dokümanın noter onaylı Türkçe çevirisi, trafik sigortası üzere evraklar isteniyor. Her araç sahibi, fiyatsız randevu alarak ilgili istasyonda muayene yaptırabiliyor.
Haberde tezlerin dayandırıldığı araç muayene raporunda, fiyat kısmında 0,00 TL gözükmesinin nedeni ise, muayenenin bir tekrar muayenesi olması. 28 Nisan 2020 tarihli raporu incelediğimizde, en üstte ‘muayene tekrarı’ ibaresini görüyoruz. TÜVTÜRK istasyonlarında muayenesi yapılıp muayeneden geçemeyen araçlara, bir ay müddet tanınıyor. Bu müddet zarfında eksiklerini tamamlayıp gelenlerden tekrar fiyat alınmıyor.
Link
5. “Covid-19 sürüntü testi yapılırken insanlara çip entegre edildiği iddiası”
Sosyal medyada ve kimi haber sitelerinde Covid-19 teşhis testleri için kullanılan sürüntü çubukların mikroçip taşıdığı ve bu çubuklarla burun deliğinden geniz boşluğuna erişip beyne en yakın noktaya çip takılabileceği argüman edildi. Testler aracılığıyla takılan çiplerin de Hitachi’nin 2007’de tanıttığı RFID mikroçipler olduğu öne sürülmüş.
Sürüntü testlerin beyne ziyan verdiği, çip entegre etmeye yarayan testleri Bill ve Melinda Gates Vakfı’nın finanse ettiği üzere tezler da var. Enfekte dokuya ulaşmak için burnun derinliklerine ulaşılması mecburiliği, virüsün konuşma yoluyla yayılamayacağına delil olarak da sunulmuş.
Ancak sav yanlışsız değil. PCR testleriyle beyne çip entegre etmek anatomik olarak mümkün değil.
SARS-CoV-2 PCR testinde, burun ve boğazdan sürüntü sistemiyle örnek alınıyor. Nazofarinjal, burun ve gırtlak ile ilgili, orofarinjalsa ağız ve gırtlak ile ilgili bölgeyi oluşturuyor.
Bu metotla ucuna pamuk bağlı olan çubuk ile burundan yahut ağızdan girilip örnek alınıyor. Nasıl uygulandığını ve nereden örnek alındığını ortaya koyan birçok görüntü da mevcut.
Sürüntü testiyle örnek alınan nazofarenks, kafatasının tabanı ile yumuşak damak ortasında bulunuyor. Test çubuğuyla sav edildiği üzere burun boşluğunun çatısını oluşturan cribriform plakadan değil, nazofarenksten numune alıyor. Test çubuklarının beyne ulaşması da anatomik olarak mümkün değil. Beyin anatomik olarak kafatası, hami zar, sıvı üzere katmanlarla kaplı; bir çubuk ile de birden fazla katman tahrip edilerek beyne ulaşmak büyük bir güç gerektiriyor.
Sağlık Bakanlığının internet sitesinde yer alan numune alma el kitabında PCR testi için teneffüs yolu örneğinin alınması sürecindeki adımlara bakıldığında da anlaşılıyor ki, test süreci sırasında kolay bir sürüntü çubuğu kullanılarak çip yerleştirilmesi mümkün değil.
Link
Bu içerikler de ilginizi çekebilir
