ABD'de yeni tip koronavirüsün asıl kaynağının Çin'in Vuhan kentindeki bir laboratuvar olabileceğine dair inanç giderek artıyor. Çİn ise ABD'yi pandemiyle uğraştaki yanlış adımlarının üzerini kapamak için mevzuyu öteki tarafa çekmeye çalışmakla suçluyor.
Amerikan Fox News kanalı, Kovid-19 salgınının ayrıntıları konusunda bilgilendirilen ve ilgili malzemeleri gören çeşitli kaynaklara dayandırarak salgının kaynağı konusunda özel bir haber yayımladı.
Kaynakların, Kovid-19'un Çin'in virüslerle çaba ve virüsleri tanımlama kabiliyetinin ABD ile muadil olduğunu gösterme uğraşı çerçevesinde Vuhan'daki bir laboratuvarda üzerinde araştırma yapıldığı sırada birinci etapta yarasadan bir çalışana bulaştığına inandığı belirtildi.
Çin hükümetine 'örtbas' suçlaması
Kovid-19'un bu laboratuvarda incelenen, doğal yollardan ortaya çıkan bir virüs çeşidi olduğunu tabir eden kaynaklardan biri, sonrasında Pekin idaresinin birinci olarak Vuhan'da ortaya çıkan salgın konusunda “tüm vakitlerin en maliyetli hükümet örtbasını” yürüttüğünü savundu.
Çinlilerin bahisle ilgili bilgiyi, örnekleri, virüsün bulaştığı yerleri, ön raporları ve akademik makaleleri “yüzde yüz” ortadan kaldırdığı ve değiştirdiği ileri sürülürken, bu devirde virüsün yayılması konusunda ikazda bulunan gazeteci ve hekimlerin “ortadan kaybolduğu” hatırlatıldı.
Kaynaklar, ayrıyeten Dünya Sıhhat Örgütünü baştan bu yana Çin'e delilleri yok etmede hata paydaşlığı yapmakla itham etti.
Fox News'un haberinde Amerikalıların, Çinliler bu virüs üzerinde çalışma yürütmeye başlamadan evvel PREVENT isimli bir programla Çinlileri eğittiği, Fransız hükümetinin de Vuhan'daki bu laboratuvarın kurulmasına yardım ettiği tabir edildi.
Trump tezleri yalanlamadı
ABD Lideri Donald Trump'a çarşamba günü Beyaz Saray'da Fox News muhabiri John Roberts tarafından “Doğal yollarla meydana gelen yeni tip koronavirüsün, gevşek güvenlik protokolleri nedeniyle Vuhan'daki bir laboratuvardan yayıldığı, bir stajyere bulaştığı, bu stajyerin daha sonra erkek arkadaşını enfekte ettiği ve virüsün sonrasında yayılmaya başladığı hayvan pazarına gittiğine dair ABD idaresinde artık inancın son derece yüksek olduğu” tarafındaki tezler sorulmuştu.
Trump, tezleri doğrulayıp ya da yalanlamazken “Bu kıssayla ilgili gitgide daha fazla şey duyuyoruz. Göreceğiz. Meydana gelen bu fecî durumla ilgili çok kapsamlı inceleme yapıyoruz.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
ABD Lideri, Çin Devlet Lideri Şi Cinping ile son görüşmesinde bu mevzuyu gündeme getirip getirmediğine ait soruya da “Onunla laboratuvar hakkında ne konuştuğumu tartışmak istemiyorum. Bu şu anda uygun değil.” cevabını vermişti.
Washington Post'un haberi
Washington Post gazetesi, 14 Nisan'da yayımladığı haberde, ABD'nin Pekin Büyükelçiliğinin 2018'de Dışişleri Bakanlığına gönderdiği şifreli yazışmalarda, yarasalardaki beta koronavirüsler üzerine araştırmalar yapan Vuhan Viroloji Enstitüsü Laboratuvarı'ndaki güvenlik ve sıhhat koşullarından duyulan endişeyi lisana getirdiğini kaydetmişti.
Haberde, ABD'nin Vuhan Başkonsolosu Jamison Fouss ile Büyükelçilik Danışmanı Rick Switzer'ın 27 Mart 2018'de laboratuvara düzenledikleri ziyaretin akabinde, Dışişleri Bakanlığına “hassas” ibareli iki şifreli bildiri gönderdiği, bu bildirilerde “burada incelenen yarasalardan SARS'a emsal bir koronavirüsün laboratuvar çalışanlarına geçip onlardan diğerlerine bulaşabileceği” ihtarında bulunduğu belirtilmişti.
CNN: ABD istihbaratı laboratuvarda üretildiği argümanlarını araştırıyor
CNN televizyonunda 16 Nisan'da yer alan haberde de ABD istihbarat ve ulusal güvenlik kurumlarının, Vuhan'daki deniz eserleri pazarını ziyaret eden bireylerde görüldüğü için orada ortaya çıktığı sanılan Kovid-19'un aslında Vuhan'daki bir laboratuvardan yanlışlık sonucu çıkıp insanlara bulaşmış olma ihtimali üzerinde durduğu bildirilmişti.
Trump'ın kurmayları savlarını sürdürüyor
Trump'ın kurmayları Pompe ve Pence de ellerinde ispat olmamasına karşın, Çin'i suçlamaya devam ediyor.
Dışişleri Bakanı Mike Pompeo bahisle ilgili olarak, “Yanıtları bilmiyor oluşumuz ve Çin'in bu karşılıkları paylaşmamış oluşu, bence gereğince açıklayıcı” demişti.
Pompeo 15 Nisan'da, “Vuhan Viroloji Enstitüsü'nün de hayvan pazarından sadece birkaç kilometre ötede olduğunu biliyoruz” diye konuşmuştu.
Söz konusu enstitü, pazardan 13 kilometre ötede bulunuyor.
Cuma günü de Lider Yardımcısı Mike Pence, Çin'e “virüsün tam olarak nerede başladığını tespit edebilmeleri” için Çin dışından uzmanların laboratuvarda incelemede bulunması tarafında baskı yaptıklarını açıkladı.
Çin'den şüphelenmeleriyle ilgili olarak Pence, “Dünyanın hakikat soruları sorması büsbütün meşrudur” diye konuştu.
Nobel Ödüllü virolog: Yeni tip koronavirüs laboratuvarda üretildi
Euronews'den Enis Günaydın'ın haberine göre Fransız basınına konuşan Nobel Ödüllü virolog Profesör Luc Montagnier, Kovid-19'a neden olan SARS-CoV-2 virüsünde AIDS'e yol açan virüsten modüller olduğunu tez etti.
Montagnier virüsün bu nedenle lakin laboratuvarda üretilmiş olabileceğini öne sürdü.
AIDS'e neden olan HIV virüsünün keşfi dolayısıyla 2008'de Nobel Tıp Mükafatı alan araştırmacı, “Araştırmalarımızda bu virüsün değiştirildiği sonuçlarına vardık. Yarasadan gelen klasik bir virüs modeli var. Bu modelin üzerine VIH kesitleri eklenmiş” formunda konuştu.
Kimin bu değişikliği yaptığını bilmediğini lakin Vuhan'daki laboratuvarda üretilmiş olabileceğini söyleyen Montagnier, amacın “belki de yeni virüsü AIDS'e karşı aşı çalışmalarında kullanmak” olduğunu belirtti.
Tartışmalı çıkışlarıyla bilinen Montagnier'in açıklamaları bilim dünyasında kuşkuyla karşılandı.
Pekin'den savlara karşılık: ABD baş karıştırmaya çalışıyor
İddialara yönelik Cuma günü açıklamalarda bulunan Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, ABD'yi pandemiyle uğraştaki yanlış adımlarının üzerini kapamak için mevzuyu öbür tarafa çekmeye çalışmakla suçladı.
Zhao, ABD’nin “kamuoyunun başını karıştırmaya, dikkatleri dağıtmaya ve sorumluluktan kaçınmaya” çalıştığını söyledi.
Lijian, Mart ayında Twitter üzerinden yaptığı bir paylaşımda, virüsü ABD'nin yaymış olabileceğini sav etmişti.
Lijian tweetinde, “Vuhan’a salgını ABD ordusu getirmiş olabilir. Şeffaf olun! Bilgilerinizi kamuoyuna açıklayın! ABD’nin bize bir açıklama borcu var!” kelamlarını sarf etmişti.
Virüsün kaynağına ait teoriler neler?
Dünyanın iki muhteşem gücü salgınla ilgili birbirlerini suçlarken, koronavirüsün kökeninin ne olduğuna ait çeşitli teoriler mevcut ve henüz bilimsel bir uzlaşı mevcut değil.
Ancak en öne çıkan teori, beşerler ortasındaki enfeksiyonun Vuhan’daki hayvan pazarından doğal olarak ortaya çıktığı tarafında. Kelam konusu teori, yeni çeşit koronavirüsün muhtemelen virüsü bir yarasadan kapan bir hayvandan beşere geçtiğini savunuyor.
“Genetik yapısı imkansız kılıyor”
Uzmanların büyük çoğunluğu ayrıyeten, yeni çeşit koronavirüsün genetik yapısı dikkate alındığında virüsün insan üretimi olma ihtimalinin bulunmadığı görüşünde.
Uzmanlara nazaran virüsün Vuhan'daki laboratuvarın ihmalkarlığı sonucu sızmış ve yayılmış olabileceği ihtimali de pek muhtemel değil.
Yale Üniversitesi'nde epidemiyoloji alanında çalışmalar yürüten Nathan Grubaugh, “Bu ihtimali bin farklı senaryoyu içeren listeye eklerdim” diye konuşuyor.
ABD’nin Minnesota eyaletindeki Mayo Clinic’teki aşı araştırma takımını yöneten Gregory Poland da gerçeğin komplo teorilerinden farklı olduğunu söylüyor. Poland, “Virüs, başka memelilere bulaşabilecek kadar gelişmiş tipik bir yarasa koronavirüsü. Nihayetinde yarasalar da memeli” diyor.
Paris'teki Pastör Enstitüsü'nden virolog Etienne Simon-Lorière de, Nobel ödüllü Montagnier'in “laboratuvar iddiası”na karşı çıkıyor ve “açıklamaları anlamsız” yorumunu yapıyor.
Euronews, AA, DW Türkçe
