Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Kısım Lideri Prof. Dr. Bülent Oruç, Kuzey Anadolu fay sınırının güney koluna dikkat çekti. Oruç, uzun yıllardır sessiz olan fay çizgisi uzantısının mutlaka dikkatle incelenmesi ve buna uygun olarak adım atılması gerektiğini söyledi.
Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Kısım Lideri Prof. Dr. Bülent Oruç, “Kuzey Anadolu fay sınırının kuzey kolu ikiye ayrılır. Kuzey kolu Bolu, Düzce, Kaynarca ve Adapazarı, İzmit ve Marmara Denizi’nin içerisine girerek tüm Marmara’yı kat ederek Kuzey Ege’ye yol alır. Güney kolu ise Geyve, Mekece, İznik Gölü’nün güneyinden itibaren Biga Yarımadasına gelerek çok modüllü bir hal alır. Bunların hangisinin daha fazla zelzele aktivitesi var derseniz kuzey kolu daha fazla sarsıntı üretiyor. Kuzey kolu üzerinde biriken zelzelelere baktığımız vakit da üst kabukta olan 8 ile 12 kilometre derinliklerinde ve büyük zelzele üretme potansiyeli olan bir kol olarak karşımıza çıkıyor. Bu nedenle tehlikeli bir koldur” dedi.
“Bu kolun da kesinlikle dikkatle incelenmesi gerekiyor”
Güney kolla ilgili çeşitli sonuçlar elde ettiklerini belirten Oruç, aktif bir fay kolu olmasına karşın neredeyse 500 yıldır yıkıcı bir zelzele üretmediği bilgisini verdi. Prof. Dr. Oruç, “Bununla ilgili çeşitli projeler geliştirdik, kimi sonuçlar elde ettik. Bilhassa bu kol için kelam etmem gerekirse bu kolda litosferin zayıfladığını ve termal zayıflama dediğimiz bir prosesin geliştiğini, bunun da kabuğun kırılganlığını ve güçlü kabuk özelliğini kaybettirdiği istikametinde sonuçlarımız var. Lakin yer bilimlerinde hiçbir tahlil mutlak değildir, araştırmaya paha öbür hususlar da olabilir. Bu nedenle diğer bakış açılarıyla bu değerlendirildiğinde aslında gerilimin üst kabuk içerisinde birikmeye devam ettiğini görüyoruz. Bu birikimin gücünü ölçemediğimiz için bu kolun büyük ya da yıkıcı bir sarsıntı üretip ya da üretmeyeceği konusunda yahut üretecekse ne vakit üreteceği konusunda bir öngörümüz maalesef yok. Bugünkü teknoloji buna imkan vermiyor. Lakin tarihî dönemde güney kolun üretmiş olduğu yıkıcı sarsıntıları gözlediğimiz için yeniden de bilhassa uzun yıllardır sessiz olan bu kolun da dikkate alınması gerektiğini söylüyoruz. Tıpkı tüm Anadolu levhası üzerindeki fay çizgileri üzere bu kolun da kesinlikle dikkatle incelenmesi ve buna uygun olarak adım atılması gerekmektedir.” diye konuştu.
“Yıkıcı bir sarsıntı üretecekmiş üzere hazırlıklı olmalıyız”
Oruç kendi araştırmasına değinerek, şöyle konuştu:
“Benim araştırmalarım oradaki termal zayıflamanın kabuğu zayıflattığını bu nedenle kabuğun çok fazla yamulma gücü üzerinde biriktiremediğini, bu nedenle zelzele aktivitesinin zayıf olduğu halinde ortaya çıkıyor. Buradan, burası zelzele üretmeyecek sonucu çıkmasın. Üst kabuğun, üst derinlikleri her vakit kırılgandır, bu kırılganlığının ölçüsünü bilmiyoruz. Yani ne ölçüde sarsıntı üretecek bir kırılganlık prosesi geliştireceğini bilmediğimiz için biz yeniden de güya yıkıcı bir sarsıntı üretecekmiş üzere halkımızın ve karar vericilerin her vakit hazır bir formda zelzeleye hazırlıklı olmaları gerektiğini şiddetle öneriyoruz. İnsanların Anadolu levhası üzerindeki bütün fay sınırlarına dikkatle yaklaşması, burası sarsıntı üretmiyorsa ben yapı stokumu makus kullanayım, yer şartlarına dikkat etmeden binamı dikeyim anlayışını terk etmesi gerekiyor.”
