Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Şu an 100 bini aşkın kişi meskende izole olması gerekirken kentler ortası seyahate çıkıyor” açıklamasında bulundu.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Sabah gazetesi Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu’na konuştu. Müderrisoğlu’nun Bakan Koca ile yaptığı röportajdan bir kısım şöyle:
“Vatandaşlar ‘bu iş bitti’ diye düşünmeye başladı”
Kovid-19 olumlu hadise sayısı neden sürat kesmiyor?
Şu anki tabloda düğünlerin, taziyelerin, asker uğurlamalarının tesiri görülüyor.
Ayrıca Doğu, Güneydoğu ve İç Anadolu’da, pandeminin birinci devrini yaşamayan vilayetlerde durum artık önemli olarak hissediliyor. Maskenin, virüsle gayret tesirli olduğunu biliyoruz. Lakin cezalarla ilgili “nasılsa tahsil edilmeyecek” rahatlığı içinde caydırıcılık kayboldu. Vatandaş da “Bu iş bitti”, “Atlatırsak da hafif atlatacağız” üzere düşünmeye başladı. Bu noktada yeni önlemler alındı.
“İstanbul’da geçen haftaya nazaran yüzde 32 hadise artışı var”
Önümüzdeki günlerde İstanbul’u ne bekliyor?
İstanbul başlangıçta virüs gerçeğini yaşadı ve önlemlere ahenk alışkanlığı başladı. Kent, yazın boşaldığı için bu periyotta önemli tesir görmedik. Trafik yüzde 18’e kadar indi, artık 65’e çıktı.
Eylül sonuna gerçek yoğunluğun artacağını öngörüyoruz. Hakikaten, İstanbul’da geçen haftaya nazaran yüzde 32 olay artışı var.
“Geri dönüşler Ankara’da olayları artırdı”
Başkent Ankara’da vakalar neden patladı?
Ankara, memur kenti olduğu için yazın kent dışına önemli nüfus hareketi oldu. Geriye dönüşlerle birlikte giderek hadise artış tablosu başladı. Düğün vb etkinlikler de ana kaynak haline geldi. Önümüzdeki günlerde esnek mesai ile 16.00-19.00 ortasında memurların trafikte olmaması değerli.
“Evde izole olması gereken yüz binden fazla kişi aramızda”
Evde izole olması gereken kaç kişi ortamızda?
Şu an 100 bini aşkın kişi meskende izole olması gerekirken kentler ortası seyahate çıkıyor. Uçak ve tren yolculuğunda HES kodu zarurî. Otobüs seyahatinde da HES kodu takibi yapılacak. Konutta izole olması gereken kişi, kurala uymuyorsa onları yurtlara alan, hatta masraflarını da o bireyden tahsil eden vilayetlerimiz var. Bunu yaygınlaştırıyoruz. “Evde izole olmuyorsan seni yurda alır ve parasını tahsil ederim uygulaması” başladı.
“Evde izole ettiğimiz bireyleri semptom taramasına tabi tutuyoruz”
Temaslı takibinin yanı sıra evde izoleyken belirtisi ağırlaşanlar için ne yapılıyor?
Özel bir davet sistemi oluşturuyoruz. Bu sistemde meskende izole ettiğimiz bireyleri ayrıyeten semptom taramasına tabi tutuyoruz. Yani meskende izole iken şahısların bizi aramasını beklemeden, gruplarımız 1, 3, 7 ve 14. günlerde kesinlikle arama yapıyor. Belirti değişikliği varsa bu şahsa ek tedavi veriliyor yahut hastaneye alınıyor.
Okul öncesi ve 1. sınıflarda yüz yüze eğitim kararı nasıl alındı?
Okul öncesinde ve birinci sınıflarda yüz yüze eğitim gerekli olduğundan, 2 gün okul, 5 gün meskenden takip etme modeli benimsendi. O 5 gün de bir halde belirtilerin görülebildiği bir devir. Okula göndermek bu tercihe bağlı. Burada amaç bir formda eğitimi başlatabilmek.
Bu, temkinli bir adım. Gerekirse aşikâr aralıklarla kararımızı gözden geçiririz. Lakin, “Genel olarak eğitime başlıyoruz” dendiği anda bile okulların açılamayacağı riskli vilayetler var.
“DSÖ asli sebebi önemsiyor”
İstatistiklerde kuşku var mı?
Dünya Sıhhat Örgütü, “PCR yapıyorsanız, müspet vakalarınızı bildirin” diyor. Bu imkan yoksa, tomografi yahut klinik bulgu ile teşhis konulan olayların bildirilmesini istiyor. Biz, PCR’ı yaygın yapıyor ve olumlu olayları bildiriyoruz.
Kişinin primer (temelde yatan) hastalığının ne olduğu değerli. Örneğin, trafik kazası geliyor. İki, üç gün yatıyor. Yatan hastalara Kovid testi de uygulanıyor. Diyelim, test müspet çıkıyor. Trafik kazasından mı öldü, Kovid’den mi? Başlangıçtaki neden trafik kazası, kovid ikincil neden. DSÖ, asli sebebi önemsiyor.
“Aşıların bizim insanımızdaki tesirini bilmemiz çok önemli”
Aşı üretiminde hangi noktadayız?
Dünyada 8 aşı, faz 3 etabına geldi. Bizde 13 aşı çalışması var ve hayvan deneyleri tamamlanmak üzere. Faz 3 için başvuran ABD’li bir firma ile Çin merkezli aşıya müsaade verdik. Ruslar da belge sundu. Faz 3, gönüllülerde yaygın çalışmanın yapıldığı bir periyot. Aşıların bizim insanımızdaki tesirini bilmemiz çok kıymetli. Irktan ırka, bölgeden bölgeye değişebiliyor.
“Üniversitelerin yaratacağı hareketlilik durumu riskli kılıyor”
Üniversiteler ne vakit açılmalı?
Üniversitelerin açılması halinde büyük kentlere yanlışsız önemli nüfus hareketi olacak. Öğrenciler genelde yurtta kalıyor. Şu an tek kişilik oda imkanları sonlu. Hem hareket hem de bir ortada hayat, durumu riskli kılıyor. Birinci etapta uygulamanın gerekli olduğu tıp, mimarlık, inşaat üzere alanlardan başlayalım istedik. Yurtlarda daha az öğrenci kalacağı için bu tablo, yönetilebilir olacak. Denetimli periyoda giren vilayetlerde ise üniversiteler daha erken açılabilir.
Salgının denetime alındığı devrin ölçütü nedir?
Kontrollü periyot, vilayet bazında 100 bin nüfusa düşen olay sayısı ile orantılı. Türkiye genelinde günlük olayın evvel 500’ün sonra 100’ün altına indiği süreç, denetimli periyot olarak tanımlanabilir.
