8 Mart Dünya Bayanlar günü tüm dünyada olduğu üzere Türkiye de de bayanların kazanımlarının kutlandığı Küçükyalı Travesti cinsiyet eşitliği konusunda farkındalık yaratma ve harekete geçme davetlerinin yapıldığı gün Fakat Türkiye bu yıl da cinsiyet eşitliği ve bayan hakları mevzularında iç açıcı bir tablo sunmuyor Dünya Ekonomik Forumu’nun bayanların iktisada iştiraki, fırsat eşitliği, eğitim imkanlarından yararlanma ve siyasi iştirak oranlarını dikkate alarak oluşturduğu 2020 Cinsiyet Eşitliği Raporu’nda Türkiye 153 ülkeden 130. sırada bulunuyor.
Fotoğraf Nimet Kıraç Lara Travesti
Üstelik buna erkekler tarafından öldürülen bayanlara yönelik cinayetler de ekleniyor
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu raporunun datalarına nazaran 2020 Ocak ve Şubat aylarında 49 2018 yılında 440 2019 yılında 474 bayan Levent Travesti erkekler tarafından öldürüldü
Şiddete karşı yardım eli arayan bayanlar artıyor
Erkek şiddetinden kaçanlara takviye sağlayan Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı na 2018 yılında birinci kere müracaat yapan bayan sayısı 800 Maltepe Travesti iken bu sayı artış göstererek 2019 yılında 944’e ulaştı
Mor Çatı Vakfı’nın verdiği bilgilere nazaran şiddet mağduru bayanların anlattıkları kolluk kuvvetleri bakanlığa bağlı kurumlar sıhhat kurumları ve savcılığın bayanlara gerektiği Manavgat Travesti ölçüde yardım eli uzatmadığını gösteriyor
İstanbul Mukavelesi yükümlülükleri yerine getirilmiyor
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Kurucusu Gülsüm Kav’a nazaran bayan cinayetlerinin artması olağan zira tedbirleri ve cezaları kapsayan İstanbul Kontratı yükümlülükleri yerine getirilmiyor
Kadınlara yönelik şiddet ve mesken içi şiddetin önlenmesi ve bunlarla uğraşa ait Avrupa Kurulu Mukavelesi olan İstanbul Sözleşmesi 2014 yılında yürürlüğe girdi Fakat toplum yapısına tehdit oluşturduğu gerekçesiyle muhafazakar kısmın tenkitlerinin amacında
Sözleşme dört prensibe dayanıyor Bayana şiddetin önlenmesi şiddet mağdurlarının korunması hatalıların cezalandırılması ve bayana karşı şiddet ile çabanın bütüncül siyasetlerle desteklenmesi
Şiddetin olduğu aile kurumu esasen zayıftır
DW Türkçe’den Ayşegül Ilgın’ın sorularını yanıtlayan İstanbul Kontratı Uzman Kümesi (GREVIO) 2015-2019 Devri Lideri Prof. Feride Acar, “İstanbul Kontratı Türkiye raporu, şiddet ile toplumsal cinsiyet eşitsizliği ortasındaki alakayı saptamada Türkiye’nin zorlandığını gösteriyor” diyor.
Acar İstanbul Sözleşmesi ne verilen mahallî ve memleketler arası reaksiyonların temelde muhafazakar erkek hükümran ve bayan düşmanı ideolojilerden beslendiğini aile kavramının tehlike altındaymış üzere sunulduğunu lakin içinde şiddetin olduğu aile kurumunun zati zayıf olduğunu hatırlatıyor
Acar kontratın muhafazakar çevrelerce karşı çıkılan erkeği konuttan uzaklaştırma tedbirinin de yanlış yansıtıldığını bayanın tek taraflı beyanıyla erkeğin mahkum edilmesinin gerçek olmadığını kelamlarına ekliyor
Ekonomik bağımsızlık güçlenmenin anahtarı
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Kurucusu Gülsüm Kav’a nazaran bayanı erkek şiddetinin farklı biçimlerinin amacı haline getiren en değerli neden bayanların ekonomik olarak güçlendirilmemeleri ve erkeklere olan ekonomik bağımlılıkları
Eşitsizliğin şiddetin en büyük kaynağı olduğunu söyleyen Kav ekonomik kriz şartlarının bayanların üzerine daha fazla yük bindirdiğini tabir ediyor Geçimin zorlaşmasının bayanın hane içindeki emeğini de arttırdığını ve ekonomik buhranların erkek şiddetinin mazereti haline geldiğini belirten Kav bayanın güçlenmesinin ekonomik bağımsızlıktan geçtiğinin altını çiziyor
Kadınların istihdamdaki yeri yüzde 28 9
Dünya Ekonomik Forumu bilgilerine nazaran bayanların iktisada iştirakinde Türkiye 153 ülkeden 136 sırada Türkiye İstatistik Kurumu nun 2019 yılında paylaştığı İstatistiklerle Kadın dataları ise erkeklerin istihdam oranını yüzde 65 6 bayanların istihdam oranını ise yüzde 28 9 olarak gösteriyor
Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu DİSK Genel İş 2020 bayan emeği raporuna nazaran işsiz bayan sayısı 2014 ten 2019 yılına kadar yüzde 52 artış gösteriyor ve toplamda iki milyona yaklaşıyor
Disk Genel İş 2020 bayan emeği raporu dataları ayrıyeten yalnızca 2019 yılında 500 bin bayanın mesken içi bakım hizmetleri nedeniyle işinden ayrıldığını gösteriyor
Yine Kamu İşçileri Sendikaları Konfederasyonu da KESK bayanların istihdamda yer almalarının ve çalışma hayatındaki eşitliğin önündeki pürüzleri kamu işçisi bayanlarla yaptığı çalışma da benzeri datalar ortaya koyuyor
KESK in 2020 bilgileri bayanların yüzde 59 unun iş hayatında mobbinge uğradığını yüzde 39’unun yasal haklarını kullanırken engellendiğini yüzde 34 ünün ise meslek ve yükselmede ayrımcılığa uğradığına işaret ediyor
Ve yeniden bayan istihdamının önündeki en büyük manisi çocuk bakım hizmetlerinin yetersizliği olarak gösteren raporun iştirakçilerinin yüzde 94 ü kamu kreşleri talep ediyor Bayanların bakım hizmetleri nedeniyle iş piyasasından uzak kaldıkları sayılarla da destekleniyor
Kadın yönetici oranı yüzde 17
Kırklareli’nde bayan girişimciler
Yönetici ve siyasetçi bayanların durumuna baktığımızda da durum değişmiyor
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı TÜİK bilgilerine nazaran yönetici bayan oranı yüzde 17 TBMM de bayan milletvekili oranı da tekrar birebir biçimde yüzde 17 oranında
Türkiye Bayan Girişimcilik Endeksi 2019 Raporu bayan girişimcilerin oranının da yalnızca yüzde sekiz olduğunu gösteriyor Bayan girişimcileri destekleyen Future Females hareketinin Ankara ayağı bu oranın bu derece az olmasını bayanların sermaye ve borç idaresi süreçlerine dair var olan toplumsal kuşkuya ve aileden gelebilecek yatırım yardımlarının genelde erkek aile üyelerine yapılmasına bağlıyor
Kadın hareketinin kazanımları yadsınamaz
Prof Feride Acar olumlu olan noktanın bayan hareketinin gayrete ve İstanbul Sözleşmesi ne sahip çıkması ve onları görünür kılması olduğunu söylüyor
Gülsüm Kav ise Adalet Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığının Ocak ayında şiddetle gayrette ihmallerin ortadan kaldırılması üzerine yayınladığı iki genelgenin bayan gayretinin kazanımı olduğunu söz ediyor Her ikisi de bayan gayretinin sahip olduğu canlılığın ısrarın ve dayanışmanın kazanımlarının yadsınamaz olduğu görüşünde
Ayşegül Ilgın DW Türkçe
