Vaka sayısının düşüşe geçmesiyle Sıhhat Bakanlığı ‘normalleşme’ takvimi için bayram sonrasını işaret etmişti. Yarın bayram. Vatandaşlar çarşambadan itibaren bizi nelerin beklediğini merak ediyor. Uzmanlar yanıtladı…
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, “Tedbirler, bayramdan sonra yavaş yavaş kaldırılacak. Hepsi birden kaldırılamaz. Tüm yasakları bir anda kaldırırsanız, bir sorun çıktığında bunun nereden kaynaklandığını bulamazsınız. Mesela bir müspet hadise yakaladınız. O kişi sinemaya da restorana da berbere de gitmiş. Virüsü nereden kaptı, kimlere bulaştırdı? Nasıl saptayacaksınız? dedi.
“Vaka sayısı 0 da olsa inançta değiliz”
“Vaka sayısındaki azalma elbette ki çok kıymetli. Ancak sayı 0 olsa dahi inançta değiliz” diyen Ceyhan, “Bu yalnızca test yapılan şahıslar ortasında inançta olduğunuz manasına gelir. Dışarıda kimin virüs taşıdığını test yapılmadan bilemediğimize nazaran, ‘kesin’ diye bir şey yok. Örneğin Vuhan’da 37 gün boyunca hadise sayısı 0 giderken bir anda tekrar müspet hadiseler çıktı. Unutmayın ki pandemi eğrileri dağa misal. Evvelce eteği yatıktır. Sonra dikleşir. İnişte de tıpkı biçimde. Hızlı inerseniz dirençle karşılaşırsınız. Direnci kırmak için ise asemptomatik hadiseleri bulup tedavi etmek gerekir. Biz o devri yaşıyoruz. Bundan sonra her gün 200-300 hadise olmayacak tahminen lakin süreç bitmiş değil” değerlendirmesinde bulundu.
“Bayram sonrası farklı bir dünyaya uyanacağımızı sanıyorsanız yanılıyorsunuz”
Hürriyet'ten Fulya Soybaş'ın aktardığı bilgiye nazaran, Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, “Bayram sonrası, farklı bir dünyaya uyanacağımızı, her şeyin tozpembe olacağını sanıyorsanız yanılıyorsunuz” dedi. Olay sayılarında yaşanan düşüşün, çok büyük bir dalgalanma yaşanmazsa süreceğini söyleyen Özlü, “Ancak” diyerek parantez açtı:
“Maalesef elimizde sihirli bir değnek yok. Aşı bulunana kadar hiçbir şey eskisi üzere olmayacak. Ama birtakım tedbirler kademeli olarak, kurallara bağlı formda esnetilmeye başlanacak. Mesela tren seferleri başlayacak lakin eskisi üzere tam kapasite değil, yüzde 50 kapasiteyle. İç ve dış sınır uçuşları, şehirlerarası otobüs seyahatleri yine yapılabilecek fakat tüm bunların kendi kuralları olacak. Bu süreçte bir dalgalanma olacak mı? Olursa yeni tedbirler ne olacak? Biz de onu gözlemliyor olacağız.”
“Bitiş çizgisine varmak üzereyiz”
Prof. Dr. Özlü sayıların dengeli halde inişe geçtiğini söyledi ve “Bitiş çizgisine varmak üzereyiz. Biraz daha sabır. AVM’ler, kuaför ve berberler yine açıldı, 16 vilayette seyahat yasakları kalktı. Gördük ki, bu yeni ‘kontrollü toplumsal hayat’ süreci bizi makûs etkilemedi. Gevşemelere karşın olumsuz bir tesirin görülmemesi sevindirici olduğu kadar yeni kararlar alınması ismine da cesaretlendirici” dedi. Özlü bir de ikazda bulundu:
“Aceleci davranmak yok. Kademeli normalleşeceğiz. Aşının bulunması ve uygulanmasının başlamasına en uygun ihtimalle 6 ay var. Bu süreçte maske ve hijyenden vazgeçilmemeli. En kritik olan ise toplumsal uzaklık. ‘Diğerlerini yapıyorum, bu olmasa da olur’ denmemeli. Hele ki kalabalık ortamlarda maske tek başına hami değildir. Mesafeyi müdafaaya devam.”
“Bayram yasaklarına harfiyen uyulmalı”
Bilim Kurulu’nun bir öteki üyesi Prof. Dr. Serhat Ünlü de olağanlaşma sürecinin denetimli bir halde devam edebilmesi ismine 4 günlük bayram yasaklarına harfiyen uyulması gerektiğini hatırlattı. Ünlü, “Vatandaşlarımızın kurallara ahenk göstereceğini ve olay sayımızın bayram sonrasında da düşmeye devam edeceğini düşünüyorum. Şu an için kıymetli bir düşme trendi var. O eğilimin devam etmesi en büyük isteğimiz. Kafeler, restoranlar, ibadethaneler açılacak mı? Bu soruların yanıtı hadise sayısının azalma suratına bağlı olarak yanıt bulacak. Trend devam ettikçe hayatımızı kolaylaştıracak öbür kararlar alınmaya da devam edilecek” dedi.
Normalleşmenin ‘eski normal’ anlamına gelmediğinin altını ısrarla çizen Ünlü, şöyle devam etti:
“Restoran, kafe, ibadethane ya da berber-kuaför, bu saatten sonra artık nereye gidersek gidelim, maske-sosyal uzaklık ve hijyen, bu üçlü artık hayatımızın temel bir kesimi haline gelmeli. Bunlardan birinin dahi aksaması/kurallara uyulmaması halinde hazırlanan olağanlaşma takvimi aksar ya da hiç uygulanamayacak duruma gelinebilir. İlla ki kurallara uyulacak.”
