Yüz çizgilerini ortadan kaldırmak emeliyle kozmetik alanında kullanılan botoks yalnızca estetik görünüm için değil, bir çok sıhhat sorunun tedavisinde de kullanılıyor. Botoks Clostridium Botulinum ismi verilen bakterinin salgıladığı bir toksin ve yaklaşık 30 yıldır kullanılıyor. Lakin nörolojide kullanıldığı alanlar kozmetiğe nazaran daha az bilinmekte. Bu yazımızda da botoksun hangi hastalık tedavilerinde kullanıldığını sizler için derledik.
Kaynak: https://www.ntv.com.tr/saglik/botoksu…
Botoks kas içine enjekte edildiğinde o kas yahut kas kümelerine ulaşan hudut uçlarını süreksiz olarak devre dışı bırakıyor.
Böylece kasların sebep olduğu istemsiz hareketleri ve çok kasılmayı ortadan kaldırıyor. Bu tesir 3-4 ay kadar sürdüğünden, bu müddet sonunda kasılmalar tekrar başlayabiliyor. Bu nedenle enjeksiyonları tekrarlamak gerekiyor. Prof. Dr. Yeşim Gülşen Parman, botoksun kozmetik haricinde 6 hastalık kümesinde güzelleştirici tesiri bulunduğunu belirtti.
Botoksun tedavi emelli kullanıldığı, nörolojik durumlar ise şunlar:
-
Boyun kaslarının istemsiz kasılması (spazmodik tortikolis)
-
Göz etrafında yer alan kasların çok kasılması (blefarospazm)
-
Yazıcı krampı (yazı yazarken ortaya çıkan parmak ve kol kaslarında çok kasılma)
-
Çene kaslarının kasılması (Oromandibüler distoni)
Ani, istemsiz, tekrarlayıcı hareket yahut jestler olarak bilinen tikler, bilhassa baş-boyun bölgesini ilgilendirdiğinde (aşırı göz kırpma, yüz buruşturma, boyun çevirme) botokstan fayda görebiliyor.
Botoks distoni ve tiklerin tedavisinde kullanılıyor.
Distoni, beyin tarafından iletilen sinyalin yanlış gönderilmesi sonucunda, bedende muhakkak bir bölgede ya da yaygın formda oluşan istemsiz kas spazmlarına verilen genel bir tanımlamadır. Vücudun bir bölgesinden başlayarak (göz, boyun, kollar ve eller gibi) kimi durumlarda ağrılı bir biçimde gelişir. Bir çeşit hareket sistemi hastalığı olan distoni, beynin daha çok derin yapılarını tutan hastalıklarda görülüyor. Kimi hastalıklara eşlik edebileceği üzere (Parkinson hastalığı), tek başına bir hastalık olarak da ortaya çıkabiliyor. Üstelik her yaşta görülebiliyor. İstemsiz bir formda devam eden tik, distoni hastalıklarını tedavi eden botoks, kasları bloke eden tesiri sayesinde, kas kasılmalarını denetim altına alarak ve hastanın ömür kalitesini yükseltebiliyor.
Spastisite ve sertleşen kasları yumuşatma emelli kullanılıyor.
Kas hareketleri, olağanda kimi kasların kasılmasına müsaade verirken, başkalarının gevşemesini sağlayan komplike bir sistem tarafından denetim ediliyor. Bunun sonucunda da birçok kas birebir anda kasılabiliyor. Buna da Spastisite deniliyor. Spastisiteye yol açan hastalıkların başında, beyin damarlarının tıkanması ya da beyin kanaması sonucunda ortaya çıkan inme (felç) geliyor. Bu durumdan öbür, beyin ve omurilik travmaları, multiple skleroz (MS) üzere hudut sistemini hasara uğratan hastalıklar da eklenebilir. Spastisiteyi tedavi etmek için birçok sistem uygulanıyor. İlaçla tedavi denebiliyor, gerekli durumlarda cerrahi tedaviye de başvurulabiliyor. Son yıllarda öne çıkan botoks uygulanan tedaviler, çok kasılan ve sertleşen kas ve kas kümelerinin gevşemesine neden oluyor. Bu tedavi metodu fizyoterapi ile birlikte uygulandığında başarılı sonuçlar alınabiliyor.
Sürekli ve çok göz kırpma üzere sıkıntıları da botoks tedavi ediyor.
Hemifasiyal spazm, yüz sonu tarafından uyarılan yüzün mimik kaslarının aralıklı olarak kasılmasıyla oluşuyor. Çoklukla aralıklı tikler yahut göz kaslarının spazmları ile başlar ve gözün kapanmasına neden olacak kadar şiddetli olabilir ve erişkinlerde daha çok görülür. Spazmlar daha sonra alt yüzün kaslarına yayılabilir. Yayıldığı kaslar ortasında başlıcaları; yanak kasları, ağız etrafı kasları ve az olarak da boyun kasları sayılabilir. Bu hastalığın tedavisi için de birinci tercih edilen seçenek botoksdur. Göz etrafındaki kaslara ve spazmın görüldüğü yüz kaslarına uygulanmaktadır. Tedavi hastaların yüzde 80-90’ında olumlu sonuç vermiştir.
Botoks çok terleme sorunu tahlile kavuşturulabiliyor.
Terleme, beden ısısının sabitlenmesi için ter bezlerinin sıvı üretmesi durumudur. Hiperhidrozis yani çok terleme, ter bezlerinin çok çalışmasıyla ortaya çıkmaktadır. Özellikle koltuk altı, avuç içi ve ayak tabanı çok olarak terliyor. Bu da; giyilen kıyafetlerin koltuk altı kısımlarının ıslanması, ayakların ayakkabı içinde terlemesi ve bu nedenle koku yapmasına neden olarak ömür kalitesini olumsuz tarafta etkileyebiliyor. Ancak yüzde de çok terleme görülebiliyor. Çok terleme problemini tahlile kavuşturmak için kullanılan botoks; başka uygulamalarda olduğu üzere kas içine değil, deri içine yahut altına enjekte ediliyor. Bunun nedeni ise terlemeyi düzenleyen hudut uçları derinin üst katmanında yer alması. Enjekte edilen botoksun tesiri 6 ay kadar sürüyor.
Diş hastalıklarının tedavisinde de kullanılıyor.
Bruksizm yani diş gıcırdatma, çoklukla uyku esnasında oluşan güçlü çene hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma ile ortaya çıkıyor. Genellikle bu alışkanlığa sahip bireyler, gece uyku sırasında ortaya çıktığı için dişlerini gıcırdattıklarından habersizler. Diş gıcırdatma, çene sıkma sorunları için de, botoks uygulaması tahlil oluyor. Diş gıcırdatma ve çene sıkma üzere aksiyonlar, dişlerde aşınma, dolgularda kırılma, çene eklem bozuklukları sıkıntılarını da beraberinde getirirken, çiğneme kasları üzerine kısa müddette uygulanan botoks süreci ile başarılı sonuçlar elde edilebiliyor.
Migren tipi baş ağrısı ve tansiyon tipi baş ağrısında da faydalı olmaktadır.
Kas gevşetici tesiri âlâ bilinen botoks, Kas spazmı yaptığından, şakak ve ense bölgelerine uygulandığında, kaslara bağlı baş ağrıları, migren üzere hayat kalitesini düşüren hastalıkları da makul bir mühlet için ortadan kaldırabiliyor. Bilhassa kronikleşmiş baş ağrısı yaşayanlara ve ilaç kullanamayanlara bu tedavi önerilmektedir.
