İngiltere'ye kaçırılan Anadolu kökenli ve milattan evvel 3000-2000’e tarihlenen iki boğa tarafından çekilen kağnı heykeli ve üç modüllü Sidamara tipi bir lahit, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın teşebbüsleriyle Türkiye’ye getirildi.
Tarihi yapıtları taşıyan ve Londra-İstanbul seferini yapan uçak, 18:30 sıralarında İstanbul Havalimanı’na indi.
Özel olarak paketlenen ve uçağın kargo kısmından indirilen eserler, bakanlık görevlisinin nezaretinde aprondaki çalışanlar tarafından dikkatle indirildi.
DHA'nın aktardığına nazaran yarın Ankara’ya gönderilecek tarihi eserler bu gece özel bir depoda tutulacak ve başında bir polisin nöbet tutacak.
Tarihi eserler, THY’nin yarın İstanbul-Ankara seferini yapacak uçağına yüklenerek Ankara’ya gönderilecek.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılacağı tanıtım toplantısıyla basına tanıtılacak eserler, daha sonra Ankara Anadolu Medeniyetler Müzesi’nde sergilenecek.
Beş kesimli lahit, belediyeden müzeye taşınırken ‘üç parça’ oldu
Türkiye’ye kazandırılan yapıtlarla ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, 1980’li yıllarda Isparta Göksöğüt Belediyesi’nce, beş modüle bölünmüş olarak tespit edilen ve belediyeye taşınan lahidin, Isparta Müzesi Müdürlüğü’ne taşındığında üç ana kesim ve ufak birkaç modül olarak kayıtlara geçtiği belirtilmişti.
1987’de Prof. Dr. Mehmet Özsait tarafından fotoğraflanan yapıtların eksik kesimleri Prof. Dr. Volker Michael Strocka tarafından, 2015’te fark edilmiş, yapıta ilişkin iki modülün, Londra’daki Sotheby’s Müzayede Evi’nin 1988 yılında bastığı müzayede kataloğunda yer alması üzerine yapıtların kesimlerinin, birinci fotoğraflandığı 1987 ile müzeye taşındığı 1988 yılı ortasında çalındığı tespit edilmişti.
Yeri tespit edilemeyen lakin Türkiye’deyken çekilmiş fotoğrafları bulunan eserler, Interpol’ün çalıntı sanat yapıtları data tabanına kaydettirilerek memleketler arası alanda arattırılmaya başlamıştı.
Bakanlık uzmanlarınca Christie’s Müzayede Evi’ne ilişkin bir katalog taranırken bu modüllerden birinin 4 Aralık 2019’da satışa çıkarılacağı tespit edilmiş, Interpol-Europol Dairesi ve İngiliz polisiyle kurulan temasla yapıtın satışı ileri düzeyde tetkikler yapılması için süreksiz olarak durdurulmuştu.
Türkiye tarafından sağlanan bilgiler sayesinde yapıtın yasadışı olarak Türkiye’den çıkarılmış olduğu konusunda ikna olan İngiliz polisi, yapıtı elinde bulunduran bireyle görüşerek iadesine aracılık etmişti.
İngiliz müzayede meskeninin ‘satış’ katalogundan çıktı
Yine İngiltere'deki Bonham’s Müzayede Evi’nde Anadolu kökenli olduğu belirlenen ve milattan evvel 3000-2000’e tarihlendirilen, iki boğa tarafından çekilen kağnı heykelinin satışa çıkarıldığı tespit edildi.
Söz konusu yapıtın benzerlerinin Şanlıurfa Müzesi koleksiyonunda olduğunun tespit edilmesi üzerine, bu alanda yayınları bulunan Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu ile irtibata geçilerek yapıtın kökenine ait bir rapor hazırlanması talep edildi.
Rapor, Kültür ve Turizm Bakanlığı Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliği’ne iletildi ve müzayede konutundan yapıtın satışının durdurulması talep edildi.
Müzayede konutu birinci teşebbüsü reddedince müşavirlik, İngiliz polisiyle irtibata geçerek yapıtın satışının durdurulması konusunda dayanak istedi. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliği’nin teşebbüsleri sonucunda satıştan çekilen yapıtın sahibiyle müzayede konutu kanalıyla temasa geçildi.
Kişi, eser üzerindeki mülkiyet hakkından vazgeçti ve yapıtın Türkiye’ye iadesi kabul edildi.