Türkiye’nin İlk Trans Oyuncusu Ayta Sözeri, Ünlü Olma Yolunda Yaşadıkları Zorlukları ve Güzellikleri Armağan Çağlayan’a Anlattı

Ortaokul yıllarında bir erkekten hoşlandığını fark ettikten sonra çabasına başlayan ve bu taşlarla dolu yolda kendini tekrar var ederek Türkiye'nin en güzellerinden biri olmayı başaran Ayta Sözeri, babası tarafından konuttan kovulduktan ve Sezen Aksu'yla yolu kesiştikten sonra değişen hayatını anlatmıştı.

Armağan Çağlayan'ın YouTube'daki Gör Beni programına konuk olan ve hem ailesi hem de kendisiyle ilgili sorulara samimi karşılıklar veren Ayta Sözeri ünlü olma sürecini, pişmanlıklarını ve günlük hayatını anlattı. Biz de sizler için bu röportajın bir kısmını derledik.

Ayta Sözeri, Armağan Çağlayan'ın sorusu üzerine ünlü olduğu için pişman olmadığını ancak yeni tattığı bu hissin kendisini çok yeterli hissettirdiğini şu sözlerle anlattı:

“Hiç, pişman olmadım lakin bu şu an daha çok yeni ki… On yıl geçseydi, on yıl boyunca ünlü olsaydım da sorsaydın keşke. Tahminen ileride pişmanlıklarım olabilir. Lakin şu ana kadar, büsbütün bu kadar tanınmışlığıma gelene kadar, üç yıldır hiç pişman olmadım.”

Daha küçük kitlelerden daha büyük kitlelere geçmenin ve kaygısını daha fazla beşere anlatmanın hoş taraflarını şöyle özetledi Ayta Sözeri:

“Konserlerde bazen aktivizm yaparken daha küçük kitlelere bir şey anlatmaya çalışıyordum ve on beş yirmi şahsa anlattığım vakit keyifli oluyordum anladıklarında. Şimdiyse binlerce kişi geliyor konserime ve bir cümle kurabiliyorsun ve bazen isanların hayatları değişebiliyor ya da anlatmak istediğin bir cümleyi binlerce bireye anlatabiliyorsun. O yüzden yeterli ki ünlü olmuşum da karşılarında bu cümleleri kurma talihim varmış diyorum.”

Ayta Sözeri, ünlü olmanın hayatında yarattığı değişiklikleri anlatırken bir yandan da bu yolda ilerlemek isteyenlere öğütler verdi: 

“Bazı şeyler değişiyor, ister istemez değişiyor. Daha fazla beşerle çalışmak zorunda kalıyorsun. Daha fazla beşerle çalışınca, daha fazla insanın ekmek parasından sorumluymuşsun üzere hissediyorsun. Benim üzere bu bahislerde empatin çok yüksekse, onlar için daha çok çalışmaya çalışıyorsun ve hayatın değişiyor. Mesela toplumsal hayatım azaldı, daha az kitap okur oldum. Elimden geldiğince okumaya çalışıyorum lakin mesela üç günde kitap bitiriyorsam evvelden, artık iki haftada bir kitap bitirebiliyorum. Bunun üzere değişiklikler oldu. Bazen üzülüyorum bu değişikliklere, yani diyorum ki daha çok kitap okuyabilseydim zira herkes yazmaya devam ediyor ve herkesin anlatacak bir şeyleri var… En büyük ve beni en çok kıran değişiklikler bunlar. Öbür türlü bir değişiklik yok. 

Ha bir de etrafımdaki insanlara 'Eskiden de bu türlü miydi?' diyorlar. Ünlü olduktan sonra birinin değişmesi gerekiyor herhalde ya da beşerler değişiyor. Bana sorduklarında 'Ben evvelden de böyleydim' diyordum. Fakat 'Bak, diğerleri değişmiş' diyorlar. O vakit bence onlar da evvelce öyleydi ve değişmediler, o denli devam ediyorlar. “

Ünlü olma yolunda çok zorluk yaşadığını ancak kıymetli olanın hayallerini gerçekleştirmek olduğunu anlatırken, Armağan Çağlayan'ı da tatlı tatlı övdü: 

“Zordu. Büsbütün ünlü olmak için hayatını adapte edersen bu çok güç. Düşünsenize, her gün uyandığınızda ünlü değilsiniz. Ben yalnızca kendi adıma, tırnak içerisinde söylüyorum, 'Ben müzikçi olmak istiyorum' deyip müzikçi olabilmek için uğraş ettim. Yani çok ünlü olmak kıymetli değildi. Şu anda ehemmiyeti çok büyük ancak o vakitler 'Ünlü olayım, aman herkes beni tanısın, şöhret olayım, fotoğraflarım çekilsin, magazinlere çıkayım” bu türlü şeyler derdim değildi. Fakat şu vardı mesela: Armağan Çağlayan’ın dikkatini çekmek isterdim. Beni dinlesin isterdim. Yani sahnede söylediklerimi dinlesin, benimle sohbet etsin isterdim. Bunları farkındaysan esasen ünlü olmadan evvel de yaşadım. O yüzden ünlü olmak çok değerli üzere değil ancak hoş bir şey…”

“Bir defa ne yapmak istiyorsan onu yapabileceğine inanıp hayatın boyunca onun için gayret etmen gerekiyor. Bu en kritik nokta. Bunun için illa konservatuvara, bir yere gitmeye gerek yok. Alaylı olarak da eğitim alınabilir. Dünya kadar konservatuvardan mezun olmuş fakat etrafta bir şeyler öğretebileceği beşerler arayan beşerler var. Onların yanında her şeyi öğrenebilirsiniz. 

Böyle bir yol seçtiğiniz vakit çok aç kalacaksınız, çok parasız kalacaksınız. O yüzden sahiden size inanıp, sizi bu yola hazırlayıp destekleyecek yol arkadaşlarına gereksiniminiz var. O yol arkadaşlarınızı bulduğunuz vakit, ümitsizliğe da kapılsanız da o arkadaşlarınız sizi motive edip 'Hayır, sen olacaksın” deyip tekrardan güçlendirmesi gerekiyor. 

Ve baht. İstediğin kadar yetenekli ol, inanılmaz derecede müzik söyle, hatta ozan ol müzik söylerken, çok uygun bir oyuncu ol, bir küçük şans… Bir küçük talihe muhtaçlığın var, birinin sana inanmasına…”

Sezen Aksu'nun ona inanmasının ve baht vermesinin ne kadar büyük bir kıymete sahip olduğunu da şu sözlerle anlattı Ayta Sözeri:

“Benim için Sezen Aksu. O inanacağın insanlara daima güç göndermen gerekiyor; yani demen gerekiyor ki: 'Bu YouTube programına çıkmam gerekiyor, Armağan Çağlayan beni duysun. Ben bir gün Armağan Çağlayan'a çıkacağım.' Hâlâ hayatımda öyle… Mesela 'Göreceksiniz bak, ben bu programda heyet üyesi olacağım” ve birden orada heyet üyesi oluyorum. İnanmak ve onu çağırmak… Demin sen bana dedin ya dilek tut diye, o denli işte…”

“Olmuştur da benim haberim yoktur tahminen. Bana baktığında güya gözümde bir hüzün varmış üzere ya, tahminen bana anlatıp kırmak istemezler. 'Seni şuraya çıkarmak istemiyorlar, senin önüne mani koydular' üzere şeyler olmadı. Bunlar olsaydı, bilseydim, bilerek bunun gayretini vermek çok güç olurdu. Ancak alışılmış ki bu türlü şeyler oluyor. Bence onlar da haklı, değiller mi? Düşünsenize, yıllarca emek verdiğiniz bir yere yeni biri geliyor ve birden ilgi ona dönüyor. Lakin bence bu hususta çok yapabilecekleri bir şey yok, zira ben daima diyorum: 'Kim ne kadar uğraşırsa uğraşsın, kim ne yapmak isterse istesin, şayet tertemiz ve güçlü bir su akıntısıysan, önüne taşlardan set örmeye çalıştıklarında o su kesinlikle bir yerden sızıntı bulup akacak, aşındıracak ve o seti yıkacaktır. Ya bugün, ya yarın, ya öbür gün.”

Armağan Çağlayan'ın “Ya talih yoksa?” sorusuna “Benimki kırk yaşında oldu, yirmi yaşında da olabilirdi” diye yanıt veren Ayta Sözeri, neden o çağlarda olmasını istemediğini de anlattı:

“Mesela konsere çıkıyorum, müzikleri söyledikten sonra teşekkür ederken kurduğum cümleleri düşünüp 'Ben bu cümleleri yirmi yaşında kuramazdım. Teşekkür etmeyi öğrendiğim vakit ünlü olduğum için çok teşekkür ederim rabbim' diyorum.”

“Ezilebilirdim ya… Gerçek söylüyorsun. Bir hazırlık evresi var, olduğun anda herkesin karşısına çıkıyorsun ya, bu her şey için geçerli. Mesela bir geceye davetlisin, gideceksin, hoş bir gece, bir sinemanın galası ve bu galaya hazırlanıp gidiyorsun. Saçını yaptırıyorsun, makyajını yaptırıyorsun, makyajının yarısını yaptırıp gitmiyorsun ki… Tamamlayıp gidiyorsun. Bu da bu türlü bir şey. Tamamlanınca beşerler seni tanımaya başlıyorlar.”

“Bunu yönetebilmek, elde ettiğin şeyi yönetebilmek… Zira bir marka doğuyor ve o markayı nasıl yönetebileceğine bakıyorsun. Yani ne yapmalısın, nerede durmalısın, halk senden ne istiyor ve ne kadarını verebilirsin, bu kadarını verdikten sonra onlara yetecek mi… Bir şeyleri oturup düşünmen gerekiyor. Ben de şeyi düşünüyordum, ünlü olunca konserlere çıkarsın, şarkını söylersin, paranı kazanırsın, sonra sarfiyat yatarsın, üç gün sonra öteki konsere çıkarsın lakin maalesef o denli değilmiş. Ünlü olmaya çabaladığından daha fazla orada kalmaya çabalıyorsun.”

www.qualitydergisi.com

Bir mağazada cinsiyet kimliğiyle ilgili uğradığı ayrımcılığı da açıkça anlatan Ayta Sözeri, ne kadar nahif olduğunu da şu sözlerle kanıtladı:

“Aslında bazen ayrımcılığa uğramadığımı düşünüyorum, keyifli oluyorum lakin sonra birden gerçek dünya karşına çıkıveriyor. İsmini vermeyeceğim, geçen bir mağazaya gittik ve orada cinsiyet kimliğimle ilgili bir ayrımcılığa uğradım. Ayta Sözeri olduğum halde. O yüzden rastgele bir arkadaşımın ya da kız kardeşimin yaşadığı her şeyi yaşayabiliyorum. Birebir ayrımcılık devam edebiliyor. Zira bu bir hastalık. Yani transfobi, homofobi bunlar hastalık ve tedavi edilmesi gerekiyor. Kendini tedavi ettirmezsen, istediğin kadar ünlü ol, Madonna’ya kadar bile ayrımcılık yaşayabilirsin. Şöhretim bir hudut değil ayrımcılığa uğramamak için.”

“Hayatınızın belli anlarında kimi şeyleri siz belirleyemiyorsunuz. Ailem beni birinci konuttan kovduğu vakit, ben onlara çok hak verdim. Ne yapabilirlerdi ki? O vakit da hak verdim. Birinci kovulduğum gün çıkıp 'Ben de sizin evladınızım, benden nasıl vazgeçersiniz?' demedim. Çok mantıklıydı, ne yapacaktı? Belli bir mühlet uzak kaldıktan sonra tekrar annenle, babanla, kız kardeşinle görüşmeye başlıyorsun lakin öteki yakındakilerle görüşmeni istemiyorlar. Ne olacağını bilmedikleri için. Aslında seni muhafaza altına aldıklarını zannediyorlar ancak seni başka sevdiklerinden uzaklaştırdıklarını anlamıyorlar. Buna da hürmet gösteriyorsun. Ben hürmet gösterdim. Kim görüşmek isterse görüştüm aslında. Fakat Mukadderat ablam programı izlemiş, kız kardeşim ağladığımı söyleyince 'Niye ağlıyor ki? Ben her vakit buradayım, onun ablasıyım, bir telefon kadar yakınım ona' demiş. 'Arasın' demiş. Artık görüşüyoruz, konuşuyoruz, bir ortaya da geleceğiz inşallah. Ayrıyeten da birinci açıldığım insan.”

“Ben ünlü olmasam da ablam görüşürdü benimle. Kız kardeşim bana 'Kader ablamın numarasını vereyim, görüşün' yahut ablama 'Ben arayayım, görüşmek ister misin?' dese bence ablam görüşürdü. Ünle alakası yok bunun lakin alışılmış ki televizyonda o programı izliyor olması da bir talih.”

Ayta Sözeri, üç ay boyunca kirasını ödeyemedikten sonra konut sahibiyle yaşadıklarını da tatlı tatlı anlatırken yaşadıkları zorluklar da gözlerine yansıdı:“Bir an mı? Üç dört kez vazgeçtim. Ne yapacağımı bilmeden… Hatta birinde üç aylık kiramı ödeyememiştim. Bir hacı amcaydı mesken sahibim. Çağırdım, 'Ben bunu ödeyemiyorum, çalışamıyorum da, meskeni boşaltacağım' dedim. 'Ne yapayım kızım, helal olsun' dedi. Ben meskeni boşalttım. Arkadaşlarımın yanına döndüm Ankara’ya. O vakit oturup dedim ki: 'Ben yapamayacağım galiba…' Elimden geleni yaptım, olmuyor. Yaş da kaç oldu bak, otuz dokuz oldum… 'Hayır, yapacaksın' dediler. İşte anlattığım yol arkadaşları onlardı. 'Çünkü biz bugüne kadar senin inandığın biçimde aktivizm yapmanın ne kadar kıymetli olduğunu gördük ve sen bizim için çok kıymetlisin. Madem diyorlar ki olağan işlerde de çalışabilirsiniz, sen bunun öncüsü olacaksın ve yapacaksın. Bu yükü bir sefer omzuna aldın ve gerçekleştirmek zorundasın.' Birkaç gün motive ettikten sonra tekrar istanbul’a gönderdiler.”

Armağan Çağlayan'a da bu tatlı ve içten röportajı için çok teşekkür ederiz, gözlerinin içi nasıl da parlıyor ikisinin…